ขอเชิญท่านที่มีความจงรักภักดีและเทิดทูนในสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

สมัยที่ท่านไลเป็นออกญากลาโหมสุริยวงศ์ ในรัชกาลพระเจ้าทรงธรรม ท่านน่าจะพาเจ้าขรัวมณีจันทร์(แม่ท่านไล)ไปร่วมทำบุญสร้างวัดด้วย อาจจะพอเข้าใจแล้วว่า มีเหตุผลอะไรจึงตั้งราชวงค์ใหม่แทนราชวงศ์สุโขทัย ทำไมทั้งท่านไลและพระนารายณ์จึงพูดว่าแผ่นดินนี้มีเจ้าปกครองมากว่า 122 พระองค์ในสาร์นที่ตอบราชทูตนำไปถวายพระเจ้าหลุยส์ที่14. เอาไว้มีเวลาจะลองรวบรวมประเด็นนี้มาอธิบาย

 

เนื่องจากการมาของจางจวีเจิ้งได้ขนตำราที่เขียนขึ้นสมัยเป็นทั้งราชครูและเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จักรพรรดิว่านลี่ อันที่จริงจางจวีเจิ้งมีบทบาทในการปกครองมาตั้งแต่รัชกาลก่อน(รัชกาลที่ 12) โดยเป็นหนึ่งในคณะมุขมนตรีระดับสูงรับใช้ใกล้ชิด

มีประเด็นเรื่องที่ท่านจางออกไปถากถางป่าเพื่อเตรียมสุสานฝังพระศพฮ่องเต้ ทำให้ต้องโค่นต้นจันทน์อายุยาวนานต้นหนึ่ง ท่านจางจึงจัดสร้างสลักเป็นพระศรีอาริยเมตไตยสูง 18 เมตร ศิลปะทิเบต ของพระลามะนิกายหมวกเหลือง ปัจจุบันพระองค์นี้อยู่ที่วัดลามะ ในเมืองปักกิ่ง เรื่องนี้เคยเล่าแล้วค่ะ จึงขอกลับมารวบรวมประเด็นที่ว่า ทำไมพระเจ้าปราสาททอง หรือแม้แต่พระนารายณ์ จึงได้เขียนในสารที่ส่งไปเจ้าต่างประเทศว่า แผ่นดินนี้มีเจ้าปกครองมามากกว่า 122 พระองค์นะคะ

ในบันทึกจึนโบราณ แผ่นดินนี้มีหลายก๊ก แต่มีเชื้อสายเริ่มต้นมาจากต้นตระกูลเดียวกัน พระเจ้าปราสาททองทรงเรียกต้นตระกูลว่า "สุริยวงศ์" ความรู้เรื่องจีนที่ลึกซึ้งนี้มีถ่ายทอดให้ท่านไลด้วยเนื่องจากท่านเข้าวังไปเรียนวิชาการการปกครองและการทหารตั้งแต่เล็ก และแม่ท่านได้ฝากให้ญาติ(พี่ชาย 2 คนของแม่ท่าน)ช่วยสอนความรู้เรื่องจีนให้ท่านไลด้วยจากตำราที่นำมาด้วยจากเมืองจีน ท่านไลจึงมีความรู้ด้านประวัติศาสตร์ในแบบไทยและแบบจีนที่ลึกซึ้ง ทำให้ท่านรู้ว่า แถบนี้ทั้งหมดเป็นคนเชื้อชาติเดียวกัน (เชื้อชาติหลักคงจะเป็นขอมโบราณและเป็นไปโดยปาฎิหาริย์ที่ว่าคนที่จะเป็นกษัตริย์ได้ต้องมี DNA สุริยวงศ์ หรือกษัตริย์ขอม) ส่วนการสมรสข้ามรัฐมีมากมายจนทำให้ตั้งราชวงศ์ต่างๆ โดยตั้งอาณาจักรศรีวิชัย อาณาจักรละโว้ อาณาจักรสุพรรณภูมิ แล้วก็มาห้ำหั่นกันเองทั้งๆที่ต้นตระกูลเป็นคนตระกูลเดียวกัน พระนเรศจึงเคยตรัสว่า "แผ่นดินนี้ราชวงศ์ไหนจะปกครองก็ได้ ขอเพียงแต่ให้สยามได้ปกครองสยาม"

ความรู้แบบคนรุ่นใหม่ของท่านไล จึงไม่ได้รับรู้ได้โดยทั่วไปในสมัยนั้น แต่อาจจะมีคนเล่าถวายคร่าวๆให้พระนเรศฟังอยู่บ้าง แต่สำหรับพระนารายณ์พระโอรสของพระเจ้าปราสาททองนั้นคงได้รับการถ่ายทอดด้วย จึงถือว่าสายท่านไล และพระนารายณ์เป็นสายใกล้ชิดกับพระญาติทางแม่ท่านไล (สำหรับพระศรีสุธรรมราชานั้น ข้าพเจ้าไม่สามารถสัมผัสได้ แต่เชื่อว่าคงเป็นพระโอรสของพระนเรศองค์หนึ่ง(เล็กกว่าท่านไลและคนละแม่)) ความรู้เรื่องจีนนี้คงไม่ได้ถ่ายทอดแก่พระศรีสุธรรมราชาเพราะท่านไม่ได้มีเชื้อสายจีนและไม่ได้เป็นญาติกับแม่ท่านไล

 

ความรู้จีนโบราณ อาทิ เรื่อง บันทึกของโจวต้ากว่าน ที่เป็นส่วนหนึ่งที่คาดว่าท่านไลคงจะรับรู้ ท่านไปลอกลายนครวัด นครธม มาสร้างปราสาทนครหลวง นั้นท่านไม่ได้ลอกลายจากเขมร แต่ท่านไปลอกแบบผลงานชิ้นเอกของบรรพบุรุษของราชวงศ์ "สุริยวงศ์"

 

ในช่วงปีที่จางจวีเจิ้งเป็นใหญ่ ได้ร่วมมือกับทูตไทยและราชสำนักไทย สร้างพจนานุกรม ไทย จีน ฉบับแรก (3500 คำ) เพื่อใช้แปรพระราชสาร์นจากพระเจ้าแผ่นดินไทยก่อนอ่านถวายฮ่องเต้หมิง

 

(ใช้กูเกิ้ลแปลให้ จากหมิงสือลู่ฉบับภาษาอังกฤษที่มหาวิทยาลัยในสิงคโปร์เผยแพร่ในอินเตอร์เนตค่ะ)

บันทึกในหมิงสือลู่ วันที่ 5 เมษายน 2116 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระมหาธรรมราชา


พระนเรศอาจจะเคยไปเมืองจีนด้วยพระองค์เองในปี 2116 ก็ได้ เพราะในวงเล็บ หัวไท่จู่ โดยคำว่า ไท่จู่ แปลว่าองค์รัชทายาท ท่านจางเป็นผู้สำเร็จราชการแทนจักรพรรดิแล้ว 1 ปี(ปีนั้นพระเจ้าเสินจง รัชสมัยวานลี่อายุ 7 ชันษา) คงให้ท่านจางเป็นคนต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง และโดยธรรมเนียมของพระราชวังต้องห้ามของจีนนั้น คณะทูตต้องหาที่พักเองนอกกำแพงวังเพื่อรอกำหนดเรียกเข้าเฝ้าพระจักรพรรดิหลังจากเข้าเฝ้าแล้วต้องออกนอกวัง ไม่อนุญาติให้คนนอกที่ไม่ใช่คนในวังอยู่ภายในวังหลังพระอาทิตย์ตกดิน ทุกคนต้องหาที่พักกันเองในกรุงปักกิ่งซึ่งมีโรงแรมหลายแห่งเปิดให้บริการ แต่ข้าพเจ้าเชื่อว่าคณะทูตจากสยามนี้ได้รับอนุญาตพักที่จวนท่านจาง พักที่เรือน 3 ชั้นที่กำหนดให้เป็น หอพระ มีพระศรีอาริยเมตไตยสูง 18 เมตรเป็นประธานของหอพระ (เศรษฐีมักสร้างเรือนรับรองพระสงฆ์ภายในบริเวณบ้าน เพราะเมืองจีนไม่มีคติสร้างวัดเยอะเท่าในไทย พระสงฆ์ที่มาทำกิจสงฆ์ในวังจะมาจากแดนไกล มักจะหาที่พักไม่ได้ ต้องอาศัยขุนนางคนไหนนิมนต์ก็พักที่เรือนขุนนางนั้นก่อนเข้าเฝ้าพระจักรพรรดิและหลังกลับจากเข้าเฝ้าเพื่อเตรียมตัวกลับภูมิลำเนา)

อ้างอิง หมิงสือลู่ https://epress.nus.edu.sg/msl/reign/wan-li/year-1-month-3-day-4

 

อีกสองปีต่อมา สยามมีจดหมายส่งไปเตือนความจำเรื่องขอตราคำหับใหม่ที่ถูกพม่าเผาทำลายไป ในวันที่ 3 สิงหาคม 2118 ตรงกับรัชสมัยสมเด็นพระมหาธรรมราชา

 

(การทูตจากสยามครั้งสุดท้ายของวาระในฐานะผู้สำเร็จราชการของท่านจาง ณ วันที่ 11 กรกฏาคม พ.ศ. 2125 หลังจากนั้นท่านใช้กุศโลบายป่วยและตายในเวลาต่อมาไม่นาน ตามความเชื่อของข้าพเจ้าเป็นการทูตลับเพื่อพาครอบครัวท่านจางบางส่วนหนีมาพร้อมท่านทูตไทยที่กลับจากปักกิ่ง ท่านทูตไทยจะช่วยในการพาท่านจางกับลูกชาย 2 คนพร้อมลูกสาวคนเล็กหนี โดยหนีตอนดึกมากับคณะทูตไทยเพื่อขอรับการคุ้มครองและอำนวยความสะดวกเมื่อเข้าสู่สยาม ไม่ได้เอาอะไรมามากนัก เพราะได้มาลงทุนในสยามก่อนหน้านั้นไว้แล้ว) ในวงเล็บเป็นคาดเดาว่าเป็นการทูตลับๆ เพราะพระจักรพรรดิเริ่มไม่พอใจท่านจางมากขึ้นเนื่องจากสงสัยจะไปมีอะไรๆกับพระชนนีหลี่ไทเฮา เนื่องจากท่านจางเป็นคนรูปงามปานพระเอกเรื่องแบบนี้ทำให้พระจักรพรรดิไม่ไว้ใจ กอรปกับที่ท่านจางชอบสั่งสอนพระจักรพรรดิเหมือนเด็กเล็กๆที่ไม่โต พระจักรพรรดิไม่พอใจอย่างมาก อีกอย่างคือทางวังบังคับให้เอาลูกสาวคนเล็กไปถวายพระจักรพรรดิ นี่เป็นสาเหตุหลักที่ท่านตัดสินใจไม่ยกให้พระจักรพรรดิที่เป็นคนไม่เอาไหน แต่มายกให้ หัวเจ้าสง (พระนเรศ) เพราะสยามเหมือนประเทศเกิดใหม่ ถ้ามีผู้นำดี อนาคตก็น่าจะดีกว่าจะให้ลูกสาวไปเป็นพระสนมพระจักรพรรดิที่อ่อนแอ แต่ท่านจางก็คาดไม่ถึงว่าพระจักรพรรดิจะฆ่าครอบครัวที่เหลือที่ปักกิ่งจนหมดสิ้นหลังจากนี้อีก 2 ปี

 

兩廣提督侍郎殷正茂奏暹羅國王華招宋 差夷使進貢方物稱原給印信勘合因東牛國攻破城池燒毀乞行補給下禮部議

兩廣提督侍郎殷正茂奏暹羅國王華招宋 = อิงเจิ้งเม่า รัฐมนตรีกระทรวงควบคุมมณฑลกวางตุ้งและกวางสี รายงานว่ากษัตริย์แห่งสยาม Hua Zhao Song (หัวเจ้าซ่ง ชื่อที่คนจีนเรียกพระนเรศ)
差 夷使 進貢 ขาด ทูตติดตาม ขอเข้า จิ้นก้ง


(ลองแปลโดยใช้กูเกิ้ล)

 

และตามที่ข้าพเจ้าสัมผัสได้ ถ้าพระนเรศไปเมืองจีนเมื่ออายุ 18 ชันษา ปี พ.ศ. 2116 ท่านได้รับเกียรติเป็นพิเศษ(มากกว่าทูตต่างเมืองทั่วไป)ให้พักในจวนท่านจาง โดยพักที่ปีกด้านขวาของหอพระ ปัจจุบันเป็นตึกหนึ่งในวัดลามะ กรุงปักกิ่ง เล่าไว้เผื่อจะสงสัยว่า ที่ว่าพักที่ หอพระ ลักษณะหอพระกับที่พักนั้น เป็นอย่างไร

 

เพลงรัก

 

เพลงนี้เพราะ

 

ความอุตสาหะ วิริยะ มานะ ที่จะพาบ้านเมืองให้อยู่รอดให้ได้ ทรงหาหนทางทุกอย่าง เช่น การขอความร่วมมือทางเศรษฐกิจจากประเทศใหญ่ เช่น จีน เป็นต้น ทรงบากบั่นมาแม้จะไม่รู้ว่าข้างหน้าจะต้องเจอกับอะไร จะมีความหวังหรือไม่ ด้วยพระชันษาเพียง 18 ปี ทรงกล้าหาญมาก ท่านจางถูกใจบุคคลิกภาพและพระอุปนิสัยใจคอขององค์นเรศเป็นอย่างยิ่ง ท่านอยากได้จักรพรรดิจีนที่มีพระอุปนิสัยอย่างพระนเรศบ้างแต่คงหาไม่ได้ง่ายๆ

 

งามชดช้อย พระเปิดโลก วัดปราสาท นนทบุรี ไปเพื่ออโหสิกรรมบางเรื่องบางประการ พบเจ้าภาพแกะพระเปิดโลกเปิดหอพระไตรปิฏกให้เข้าไปกราบ แกะจากไม้ตะเคียนทองตายพลาย โพสภาพไม่ได้ คงต้องขออนุญาติก่อน ปกติการโพสภาพไม่เคยมีปัญหา คงไม่สมควร พระพุทธรูปเป็นของสูง

 

การทูตครั้งสุดท้ายก่อนหนี ท่านจางเอาปืนยาวบรรจุในรังไม้หลายกระบอกต่อรังโดยเอาฟางข้าวรองและกลบมา พร้อมดินดำ เอามาเก็บในห้องใต้เรืแนที่สร้างไว้ในเกาะเมืองโดยก่ออิฐล้อมใต้ถุนบ้านไว้พร้อมมีช่องซี่กรงเหล็กเล็กๆ ไว้ระบายอากาศ กันความอบอ้าว ลังปืนมีเยอะจนต้องวางล้นออกมานอกห้องเก็บ โดยวางลังปืนซ้อนกัน3ถึง4ลังต่อกอง วางพิงข้างตึก น่าจะเป็นบ้านที่อยู่แถวย่านนายก่ายโดยอยู่หลังตึกร้านค้า บ้านนี้สร้างใหญ่โตกินเนื้อที่ถึงริมคลองอีกด้านหนึ่ง พระแสงปืนต้นข้ามแม่น้ำสะโตง เป็นปืนเทคโนโลยีใหม่ในกองทัพจีน คงนำมาด้วยพร้อมกันในครานั้น ส่วนปืนสั้นดูเหมือนเจ้าขรัวมณีจันทร์จะเก็บไว้ใช้ป้องกันตัว และน่าจะมีหลายกระบอก นางหัดยิงปืนก่อนหน้านี้หลายปีในสนามฝึกทหารภายในบ้านที่ปักกิ่งตามคำสั่งของพ่อ(ท่านจาง) ปี 2125 นั้นนางน่าจะอายุราวๆ 17 -18 ปี ทางวังหลวงเห็นว่าอายุสมควรถวายตัวได้แล้ว ไม่ควรที่จะยอมให้ท่านจางบ่ายเบี่ยงว่าลูกสาวยังเล็กอีก เป็นเหตุให้ท่านจางพาลูกสาวหนีมาสยามยังไงยังได้เห็นหน้าบ้างแต่ถ้าส่งเข้าวังหลวงปักกิ่งจะไม่มีวันได้เจอกันอีกแล้วจนตายจากกัน(ธรรมเนียมของวังหลวงสมัยหมิง) ก่อนตัดสินใจพาลูกหนี ทางวังมีคำสั่งให้นางเข้าวังไปฝึกเดินแบบเจ้าแล้วหนนึง(เครื่องยศเจ้าจะหนักขึ้นพร้อมเสื้อคลุมภายนอกที่หนักและลากพื้นถ้าไม่หัดเดินจะไม่สามารถแบกเครื่องยศเหล่านี้แล้วเดินให้สง่างามได้) ท่านจางหวั่นวิตกว่าทางวังจะยึดลูกสาวไว้ ณ วันนั้นที่เข้าวัง แต่พอเห็นว่าปล่อยตัวมาบ้าน ท่านจางจึงตัดสินใจพาหนีไปสยาม

 

พระพุทธเปิดโลก วัดปราสาท เมืองนนท์



ท่านโหรพรหมญานและรายการสารพันมู เคยแนะนำพระองค์นี้ไว้แล้วที่คลิปด้านล่างนี้ค่ะ

 

ท่านจางเคยดำรงตำแหน่งเจ้ากรมกลาโหมหลายปี ก่อนจะเป็นเน่ยเก๋อ อัครราชเลขานุการ สำเร็จราชการแทนองค์จักรพรรดิ ท่านมีความรู้เรื่องการทหาร การพิชัยสงครามของซุนวู ในปีที่เข้าสู่สยาม พระนเรศลงมาจากพิษณุโลก มาเยี่ยมท่านและมานำอาวุธนำเข้าที่อยู่บ้านนี้ไปทำศึก เข้าใจว่าเรือถึงสยามในหน้าร้อนของปี 2126 ศึกเมืองคัง พระนเรศวางกลศึกคล้ายในสามก๊ก

เล่าเสริม ( ทางวังหน้าส่งเกี้ยว ทางสยามเรียกอะไรไม่รู้ เจ้าขรัวเรียกว่าเกี้ยว เจ้าขรัวไม่รู้อะไรมากนักเกี่ยวกับหัวเจ้าสง นางก็เลยไม่อยากเข้าวัง ในความรับรู้ของนางคือมีเรือนริมน้ำสร้างใหม่อยู่ที่เกาะบ้านเลน (มารู้ในภายหลังว่าพระนเรศสร้างให้) นางจึงไปลงเรือคลองส่วนที่อยู่สุดอีกด้านที่ไม่ใช่คลองนายก่ายเพื่อไปอยู่ที่โน่นเพราะไม่ยอมนั่งเกี้ยวไปอยู่บ้านคนเถื่อน(ในความคิดของนาง) )ช่วงบ่าย ไปถึงเกาะบ้านเลนก่อนเย็น และดึกๆคืนนั้น พระนเรศตามมาที่นี่ ท่านเมามาด้วย และคืนนั้นเข้าหน้าฝน พายุใหญ่มาพอดีในคืนนั้น)

ส่วนผลงานการเขียนของท่านจางส่วนที่ยังอยู่ในจีน ปัจจุบันนี้ยังใช้เป็นสื่อการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัยปักกิ่งและมหาวิทยาลัยอื่นๆ

 

เจ้าขรัวนั้น เมื่อเล็กจนโตอยู่ในปักกิ่ง ไม่เคยสัมผัสถึง บรรยากาศสู้รบ เพราะสนามรบอยู่ห่างไกลแถวชายแดน ไม่สามารถรับรู้ได้ในบรรยากาศกรุงปักกิ่ง. แต่พอมาอยู่สยาม เสียง ช้าง เสียงม้า อื้ออึงไปหมด โดยเฉพาะตอนต้องตั้งรับศึกพม่าอยู่ในกำแพงเมือง มีเสียงอื้ออึง ทั้งเสียงระเบิดตูม ๆ เสียงคนโกลาหล เสียงทหารต้องวิ่งไปมาด่านโน้น ด่านนี้ ไม่ค่อยมีเวลาสงบให้นอนกันเลย ไม่ได้อาบน้ำกันเลย มอมแมมกันทุกคน บรรยากาศช่างแตกต่างจากกรุงปักกิ่งอันแสนเงียบสงบโดยสิ้นเชิง

 

ลูกสาวคนโตของเจ้าขรัวคลอดในเกาะเมือง ระหว่างที่ใช้พระนครเป็นป้อมรับศึก พระนเรศขี่ม้ามากับทหารคู่ใจเพียง 2-3 คน ทุกคนดูมอมแมม ท่านเข้ามาดูหน้าลูกสาวชั่วครู่หนึ่ง ท่านดูจนแน่พระทัยแล้วว่าแข็งแรงทั้งแม่และลูก (หญิงสมัยก่อนคลอดลูกแล้วตัวตาย ครึ่งต่อครึ่ง) แล้วจึงออกไปประจำการรับศึกพม่าต่อ (อีกประมาณ2ปี ให้หลัง เจ้าขรัวจึงคลอดลูกชายอีก 1 คนและเป็นลูกคนสุดท้องของเจ้าขรัว (ท่านไล))

 

ตำนานเรื่องบางปะอินเพิ่งมาแต่งใหม่ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ ภายหลังสุนทรภู่เขียนกลอนไปแล้วด้วย เพราะสุนทรภู่เรียกเกาะอออิน หลังจากนี้ มาแต่งตำนาน บางปะอิน ตามจินตนาการ