ทำความเข้าใจความหมายของ จิต และ เจตสิก

ขำขันวันละนิดชีวิตแจ่มใส

ต่อเติมพลังใจ ในการเขียนกระทู้ร์.......^^

 

นี่คำพูด คุณหรือเปล่า ยกมาเอง

ก็นี่ กล่าวลงไปแล้วว่า ผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ แล้ว ผมก็เน้นว่า ไม่ได้ผ่า
ตัดเอา ช่อเนื้อของหัวใจ ที่เป็นหทัยวัตถุ ออกไปจาก ก้อนหัวใจ

ยกมาทั้งพวง ทิ้งไปทั้งพวง

นี่หาก จะ เล่นคำ โยเย ทำเป็น เด็กปัญญาอ่อนขึ้นมาตอนนี้ ก็
เป็นอันว่าจบ

แต่ถ้า จะยอมรับ และ ยอมตอบเสียหน่อย ก็จะรู้ทันทีว่า ไอ้ที่ จดจำใส่
กะโหลกเอาไว้หนะ บางอย่างมันโหลยโถ่ย

ทำให้ จนปัญญา ต้องพึ่งพา การ ไขสือ แทนการยอมตอบคำถาม

 

คุณบอกว่า ในขณะที่จุติจิดเกิดขึ้นนั้น ตอนนั้นจุติจิตไม่ได้ทำหน้าที่รักษาภพชาติ
ก็แสดงว่าตอนนั้นภพชาติได้หมดไปแล้วเพราะภวังค์จิตไม่ได้ทำหน้าที่หน่วงเอาไว้แล้ว ก็แสดงว่าตายไปแล้วใช่ไหมครับ

 

กิจของภวังคจิต​

ขณะที่ไม่รู้สึกตัว ขณะที่ไม่คิดนึก ขณะที่ไม่มีอกุศลจิตหรือกุศลจิต ขณะนั้นมีจิตหรือไม่? ขณะที่ไม่รู้สึกตัว ขณะที่ไม่คิดนึก ขณะนั้นก็ต้องมีจิต มิฉะนั้นก็ไม่มีชีวิต จิตที่เกิดดับนั้นเป็น ภวังคจิต ภวังค์ แปลตามพยัญชนะว่า "องค์ของภพ" ซึ่งภาษาอังกฤษแปลว่า การดำรงภพชาติ ภวังคจิตทำกิจสืบต่อดำรงภพชาติ ทำให้สภาพที่บัญญัติว่า สัตว์มีชีวิตอยู่ได้
บางคนอาจสงสัยว่าภวังคจิตเกิดบ่อย ๆ ไหม ภวังคจิตเกิดมากมายนับไม่ถ้วนขณะที่ไม่รู้สึกตัว ไม่คิดนึก ไม่มีอกุศลจิตหรือกุศลจิต ขณะที่หลับแล้วฝัน อกุศลจิตหรือกุศลจิตเกิดแต่แม้ในขณะที่หลับแล้วไม่ฝัน ก็ยังต้องมีจิตเกิดอยู่นั่นเอง จิตขณะนั้นเป็นภวังคจิต ขณะตื่นก็มีภวังคจิตเกิดนับไม่ถ้วน ภวังคจิตเกิดคั่นระหว่างวิถีจิตวาระหนึ่ง ๆ ดูประการหนึ่งว่าการได้ยินเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วหลังจากการเห็นสิ้นสุดลง แต่ตามความเป็นจริงแล้วมีวิถีจิตเกิดขึ้นหลายวาระ และในระหว่างวิถีจิตวาระหนึ่ง ๆ ก็มีภวังคจิตเกิดคั่นหลายขณะ
ภวังคจิตเป็นจิตประเภทเดียวกันกับปฏิสนธิจิตซึ่งเป็นจิตขณะแรกของชาติหนึ่ง ๆ เมื่อปฏิสนธิจิตดับไปแล้ว ก็เป็นปัจจัยให้จิตดวงต่อไปเกิดขึ้น เป็นจิตขณะที่สอง และเป็นภวังคจิตดวงแรกของชาตินั้น
ภวังคจิต เป็น วิบากจิต เป็นผลของกรรมเดียวกันกับการที่ทำให้ปฏิสนธิจิตเกิด ในชาติหนึ่งจะมีปฏิสนธิจิตดวงเดียวเท่านั้น แต่มีภวังคจิตนับไม่ถ้วน ไม่ใช่เฉพาะภวังคจิตดวงแรกเท่านั้น แต่ภวังคจิตทั้งหมดในชาตินี้เป็นผลของกรรมที่ทำให้ปฏิสนธิจิตเกิด
ปฏิสนธิจิตมี 19 ประเภท ฉะนั้น ภวังคจิตก็มี 19 ประเภท ถ้าเกิดในทุคติภูมิ ปฏิสนธิจิตเป็นอกุศลวิบาก ภวังคจิตทั้งหมดก็เป็นอกุศลวิบากด้วย ถ้าปฏิสนธิจิตเป็นอเหตุกกุศลวิบาก บุคคลนั้นจะพิการตั้งแต่เกิด และภวังคจิตทุกดวงในชาตินั้นก็เป็นอเหตุกกุศลวิบาก ถ้าปฏิสนธิจิตเป็นสเหตุกะ (ประกอบด้วยโสภณเหตุ) ภวังคจิตก็เป็นสเหตุกะเช่นเดียวกัน ภวังคจิตทุกขณะตลอดภพชาตินั้นเป็นประเภทเดียวกันกับปฏิสนธิจิตของชาตินั้น ผู้ที่ปฏิสนธิจิตเป็น ทวิเหตุ คือ ประกอบด้วย อโลภเหตุ และ อโทสเหตุ แต่ไม่ประกอบด้วยปัญญา ภวังคจิตก็เป็นทวิเหตุ บุคคลนั้นสามารถอบรมเจริญปัญญาได้ แต่จะไม่บรรลุอริยสัจจธรรมในชาตินั้น ผู้ที่ปฏิสนธิจิตเป็น ติเหตุ คือประกอบด้วย อโลภะ อโทสะ และ ปัญญา (อโมหะ) ภวังคจิตก็เป็นติเหตุกะ บุคคลนั้นมีอุปนิสัยที่จะอบรมเจริญปัญญา และอาจจะบรรลุอริยสัจจธรรมในชาตินั้น บุคคลที่มีปฏิสนธิจิตประกอบด้วยโสมนัสเวทนา ภวังคจิตทุกดวงในชาตินั้นก็ประกอบด้วยโสมนัสเวทนา
จิตทุกดวงต้องมีอารมณ์ ฉะนั้น ภวังคจิตก็ต้องมีอารมณ์ด้วย จิตเห็นมีสิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นอารมณ์ จิตได้ยินมีเสียงเป็นอารมณ์ แต่ภวังคจิตมีอารมณ์ที่ต่างกับอารมณ์ที่ปรากฏทางทวาร 5 และทางมโนทวาร ภวังคจิตซึ่งเป็นจิตประเภทเดียวกับปฏิสนธิจิตมีอารมณ์เดียวกับปฏิสนธิจิต
ในบทที่ 10 ได้กล่าวถึงปฏิสนธิจิตว่ามีอารมณ์เดียวกับอกุศลจิตหรือกุศลจิตซึ่งเกิดก่อนจุติจิตของชาติก่อน ถ้าอกุศลกรรมเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตเกิด อกุศลจิตจะเกิดก่อนจุติจิตและมีอนิฏฐารมณ์เป็นอารมณ์ ถ้ากุศลกรรมเป็นปัจจัยไห้ปฏิสนธิจิตเกิด กุศลจิตจะเกิดก่อนจุติจิตและมีอิฏฐารมณ์เป็นอารมณ์ ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์ชนิดใด ปฏิสนธิจิตในภพชาติต่อไปต้องมีอารมณ์เดียวกันนั้นเอง
เมื่อปฏิสนธิจิตดับไปแล้ว ภวังคจิตดวงแรกในชาตินั้นก็เกิดสืบต่อรู้อารมณ์เดียวกับปฏิสนธิจิต ภวังคจิตทุกดวงในชาตินั้นรู้อารมณ์เดียวกันนั้น
ในวิสุทธิมัคค์ ขันธนิทเทส กล่าวถึงภวังคจิตว่า

<CENTER><TABLE style="BORDER-COLLAPSE: collapse" border=2 cellSpacing=0 borderColor=#666666 cellPadding=15 width="80%" bgColor=#e0d9c9><TBODY><TR><TD>ชื่อว่าภวังควิญญาณ อันติดตามปฏิสนธิวิญญาณนั้น ๆ ในเมื่อปฏิสนธิวิญญาณดับไปแล้ว เป็นวิบากแห่งกรรมนั้น ๆ เป็นเช่นเดียวกัน ในอารมณ์นั้นเอง เป็นไปอยู่ ๆ เมื่อไม่มีจิตตุปบาทดวงอื่น ซึ่งทำให้ความสืบต่อหมุนกลับอย่างนี้ ว่าเป็นอย่างนั้นอีก ๆ ภวังควิญญาณนั้นก็เป็นไป นับประมาณไม่ได้ ในเวลาก้าวลงสู่ความหลับเป็นต้น ๆ แห่งบุคคลผู้ไม่ฝันเห็น (สุบิน) ดุจกระแสนํ้าไหลเรื่อยไปฉะนั้นฯ
</TD></TR></TBODY></TABLE></CENTER>​

ภวังคจิตเปรียบเหมือนกระแสน้ำที่สิ้นสุดลงเมื่ออารมณ์ปรากฏทางทวารหนึ่งทวารใดใน 6 ทวาร เมื่อปัญจทวารวิถีจิตหรือมโนทวารวิถีจิตดับไปแล้ว กระแสภวังคจิตก็เกิดสืบต่อไปอีก

 

ตกลง ไม่รู้จัก จุติกิจ คืออะไร

ปัดโถ่ ถามเขาตรงๆสิว่า จุติกิจ คืออะไร

ไม่ใช่ไป วกวนถามเองตอบเอง แล้วไม่รู้ว่า ตนกำลังพูดถึงอะไร

 

ในช่องเนื้อ่ของใจ ไม่ไได้หมายถึงอยู่ข้างในหัวใจ
แต่อยู่บริเวรขั้วหัวใจซึ่งจะมีช่องระหว่างห้องหัวใจอยู่ เรื่องนี้หมอรู้ดี
แล้วการเปลี้ยนหัวใจก็ไม่ได้ตัดเอาตรงขั้วนั้นไปด้วย แต่เปลี่ยนเพียงหัวใจที่เป็นเนื้อเท่านั้น แต่หทยวัตถุที่อยู่บริเวรช่องในขั้วหัวใจไม่ได้ถูกเปลี่ยนไปด้วย


หากตัดตรงนั้นออกไปหรือไปกระทบเข้าตายแน่นอนครับ เพราะหทยวัตถุซึ่งเป็นที่อยู่ของจิตถูกทำลาย จิตซึ่งไม่มีที่อยู่ก็อยู่ไม่ได้

 

เอ้า เอาเข้าไป แถกกระดี่ไป เรื่อยๆ

เคยเห็น หมอฝาหรั่ง ที่เขาเอา หัวใจเทียม ยัดโป้งเข้าไปแทนทั้งดุ้นไหม

ไม่มีแล้วนะ ก้อนน้งก้อนเนื้อ เป็นพลาสติกอะไรสักอย่างนี่แหละ ผ่าเสร็จ
เดินได้ พูดได้ เหมือนเดิม

 

จุติจิตผมพอรุ้ แต่ผมมาสะดุดที่เขาว่าขณะที่จุติจิตเกิด ขณะนั้นก็ไม่ได้ทำหน้าที่รักษาพบชาติ


อันที่จริงตอนนั้นจุติจิตก็ทำหน้าที่รักษาภพไปด้วย เพราะจิตแต่ละดวงมีหลายหน้าที่ ซึ่งบางขณะก็ทำหน้าที่พร้อมกันได้ แม้แต่เจตสิกเองก็ทำได้หลายหน้าที่พร้อมๆกันได้เช่นกัน

 

ก้บอกแล้วว่ามันไม่ได้อยู่ที่ก้อนเนื้อ อยู่บริเวรแถวๆขั้วหัวใจ เขาผ่าตัดเขาไม่ได้เอาขั้วมันออกไปนี่นา

 

โอ้...มีแต่ผู้ทรงคุณวุฒิทั้งนั้นเลย สมาชิกใหม่อย่างเรา คงต้องฝากตัวเป็นศิษย์!?ท่านใด ท่านหนึ่ง ซะแล้ว...ว่าแต่ท่านใด มีธุลีใน หทัย เหลือน้อยบ้างครับ กรุณาแนะนำด้วย ?

 

ธุลีน่ะมีน้อยครับ แต่ละคนมีเป็นก้อนๆแทน อิอิอิ

 

โอ้ เลื่อนออกไปนอก ก้อนหัวใจเนาะ ไปที่ ขั้ว

ขั้วก็ขั้ว

ถามว่า เวลาตายลงไป ไปเกิดภพใหม่ คุณ ขน "ขั้ว" อะไรนั่น
ไปด้วยไหม ลอยไปสว่างวาบ ลอยไปสว่างวาบ หรือเปล่า

 

เมื่อกี้ อ่านขายหัวเราะ คราวนี้ นิตยสารการแพทย์ เคสผ่าตัดหัวใจ มีผลต่อผู้ป่วยอย่างไร
เรียนคุณ I2D2 พอจะแสดงรูป ขั้วหัวใจ ได้หรือไม่ (ประกอบคำอธิบาย)
ชี้ชัด ตรงที่อยู่ของ หทัยวัตถุ จะได้ทราบทั่วกันว่า
ขณะแพทย์ทำการผ่าตัด ไม่ได้ตัดตรงส่วนนี้ ส่วนนี้ยังอยู่
จะได้ทำการ แย้งคุณเล่าปังได้
(เพราะ ขั้วหัวใจ ไม่ใช่ขั้วบวกขั้วลบ)
เอาฮา ไร้สาระไปนิด ขออภัย ครั้งที่ 3
สงสัย วันนี้ ผมเส้นขำตื้น อ่าน ที่คุณพี่เล่าปังเขียนทีไร ขำได้ ขำดี

ถามว่า เวลาตายลงไป ไปเกิดภพใหม่ คุณ ขน "ขั้ว" อะไรนั่น
ไปด้วยไหม ลอยไปสว่างวาบ ลอยไปสว่างวาบ หรือเปล่า

แบบนี้ เขาว่า กระสือ นี่ครับ ถ้าเอาไปสว่างวาบๆ

 

ไม่ต้องไปให้หามาหรอก เอาแค่ ระบุตำแหน่ง เป็น วัตถุ ชิ้นๆ มันก็
โง่ด้วยตัวมันเองแล้ว

เพราะว่า

ความเดิม ดันทะลึ่ง ตั้งประเด็นเอาไว้ว่า หากมีการ ถอดจิต ก็จะต้อง
ถอดขั้วหัวใจไปด้วย

ทีนี้ มันตายลง จิตเคบื่อนไปเกิดเป็นคนอื่น สัตว์อื่นไปแล้ว มันไม่ได้ เอา
ขั้วหัวใจไปด้วย แล้ว จะเอา ตรรกะที่ไหนมาผูกว่า

การ ถอดจิต ต้องมีการถอดขั้วหัวใจ ด้วย

เขาเรียกว่า อ่านตำรา แล้วปล่อยให้ ตำรา เผาสมอง สิ้นความเป็นคน
ได้แต่ถูก ความปลิ้นปล้อนจูงจมุกตัวเอง

 

บ้าไปแล้ว เหอๆๆ ที่ไหนเขาพาลอยสว่างวาบ ไม่ได้เป็นคนที่ "ถอดจิต"ได้นี่ครับ เหอๆๆ

รูปเก่ามันก็ดับไปในภพนี้นี่แหละ ดับหลังจากจุติจิต๑๗ขณะ ส่วนรูปใหม่ก็ตั้งขึ้นนั่นแหละที่ภพใหม่ด้วยอำนาจแห่งความเป็นปัจจัย

ไปเรียนอภิธรรมมาบ้างก็ดีนะ

 

โปรดทราบๆ ผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจ กรุณา ห่างจากสตรี และคน ชรา
เพราะ ว่า จะเป็นไมเกรนแทน

 

เอาเข้าไป

นี่ๆ แมลง เป็นสัตว์ มีชีวิต มีจิต หรือเปล่า

มันมี หัวใจ หรือ ขั้ว หัวใจ ไหม

 

ขอโทานะครับ ผมไม่ได้บอกเลยว่าถอดจิตต้องเอาขั้วหัวใจไปด้วย (กรุณายกประโยคที่คุณกล่าวมาด้วย)

แต่ผมบอกว่าจิตมันถอดไม่ได้ เพราะสัตว์ในกามภูมิต้องมีจิตตั้งอยู่ที่หทยวัตถุเท่านั้น


อ่านให้ดีๆก่อนครับ อย่าให้โทสะครอบงำ

 

I2D2 สุดยอด สุโค่ย แจ๋ว แจ่ม แหล่มจริงๆ

น้าเอกเทียบไม่ติดเลย อูล่า อูล่า

 

จิต เป็น นามธรรม ที่สามารถแยกออกมาจากรูปธรรมได้

ถึงแม้กายกับจิตมีความเกี่ยวเนื่องกันอยู่ แต่เราก็ไม่สามารถจะระบุตำแหน่งได้ชัดเจนแบบเป็นรูปธรรม

การจะกล่าวว่า จิต อยู่ตรงนั้นตรงนี้ตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย จึงไม่ใช่วิสัยของพุทธศาสนิกชนที่มีสัมมาทิฏฐิ

ควรอย่างยิ่งที่จะปรับความเห็นเสียใหม่ให้ถูกต้อง เนื่องด้วย มิจฉาทิฏฐิ เป็นภัยอย่างยิ่ง...

ปล. การศึกษาปริยัติเป็นสิ่งดี แต่ควรศึกษาอย่างถูกต้องด้วย จึงจะเกื้อหนุนต่อมรรคผลในวันข้างหน้า