กรุงเทพฯ๒๖๒๕..ภาพกรุงเทพฯใน๗๔ปีข้างหน้า

กรุงเทพฯ 2625 ภาพกรุงเทพฯใน 74 ปีข้างหน้า

โดย ภาจิรา จรัสอุทัย



คงเป็นการยาก หากจะหาขอบเขตของคำว่า "จินตนาการ" เพราะขึ้นชื่อว่าจินตนาการแล้ว ย่อมหมายถึงความคิดที่กว้างไกล ซึ่งไม่อาจถูกจำกัดพื้นที่ให้อยู่เพียงแค่ในกรอบสี่เหลี่ยมความคิดแคบๆ หรือแบบเดิมๆ

และยิ่งเมื่อจินตนาการถูกนำมาใช้ ไม่ว่าอะไรก็สามารถเกิดขึ้นได้เสมอ เช่นเดียวกับที่ กลุ่มสถาปนิกเลือดใหม่ ขอลองใช้จินตนาการที่มี สร้างสรรค์ผลงานชิ้นใหม่แกะกล่องเพื่อตอบคำถามสั้นๆ แต่ท้าทายความคิดที่ว่า

"กรุงเทพมหานครในอีก 74 ปี ข้างหน้าจะเป็นอย่างไร?"

เห็นอย่างนี้แล้ว ก็อย่าเพิ่งทำหน้าฉงนไปว่า โปรเจ็คต์นี้ทำขึ้นมาเพื่ออะไร ใครเป็นคนตั้งคำถาม และทำไมถึงต้องเป็น 74 ปีข้างหน้า

ปิตุพงษ์ เชาวกุล สถาปนิกหนุ่มเจ้าของไอเดียโปรเจ็คต์ไม่ธรรมดาแถมยังสร้างสรรค์อันนี้ ไม่ปล่อยให้เราต้องสงสัยนาน เขาอธิบายถึงที่มาที่ไปของโครงการงานศิลป์ "กรุงเทพฯ 2625" ว่า จุดเริ่มต้นของโปรเจ็คต์นี้เกิดจากปมด้อยและความอิจฉาตาร้อน

เปิดประเด็นเริ่มต้นไว้อย่างนั้น ก่อนจะอธิบายต่อ ว่า เมืองใหญ่ๆ ทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นนิวยอร์ก โตเกียว ลอนดอน หรือแม้แต่สิงคโปร์ ต่างมีภาพของผังเมืองเป็นของตัวเอง เพราะเคยมีสถาปนิก จิตรกร หรือนักเขียน ที่คิดภาพในอนาคตของมหานครต่างๆ เหล่านั้นขึ้นมาตั้งแต่ในอดีต ให้สาธารณชนได้เห็นถึงภาพอนาคต ที่อาจจะเป็นไป

ในขณะที่กรุงเทพมหานครกลับไม่เคยมีผังเมืองและไม่เคยมีใครเห็นภาพอนาคตของกรุงเทพฯมาก่อนเลย ว่าจะมีหน้าตาและแนวทางเป็นแบบใด"

ด้วยความที่อยากมีผังเมืองเป็นของตัวเองบ้าง สถาปนิกหนุ่มรุ่นใหม่ไฟแรงคนนี้ จึงเกิดความคิดที่จะสร้าง "โมเดลของกรุงเทพฯ" ในอนาคตขึ้น

เมื่อจังหวะลงตัวจึงชักชวนพี่เพื่อนน้องในแวดวงสถาปนิกร่วมด้วยช่วยกันสร้างสรรค์ผลงาน โดยได้กลุ่มสถาปนิกรุ่นใหม่ถึง 4 กลุ่ม ประกอบด้วย กลุ่มดีสดีไซน์ (This Design Co.,Ltd.), พีเอชดี สตูดิโอ (phd Studio), อะโพสโตรฟี้เอส (Apostrophy"S) และเอส พลัส พีบีเอ (S+PBA) ที่เกิดนึกสนุก มาขอร่วมวงปลดปล่อยจินตนาการถึงกรุงเทพฯในอีก 74 ปีข้างหน้า ในมุมมองที่แตกต่างและน่าทึ่งอย่างไม่มีกั๊ก
<TABLE cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=right border=0><TBODY><TR bgColor=#400040><TD>
(ซ้ายบน) กรุงเทพฯปอกเปลือก (ซ้ายล่าง) ดินแดน 300 (ขวาล่าง) โมเดลของกรุงเทพฯ ในอนาคต</TD></TR></TBODY></TABLE>


สำหรับที่มาของตัวเลข 74 ปีข้างหน้า ปิตุพงษ์อธิบายเพิ่มเติมว่า เกิดจากอายุการสถาปนากรุงเทพฯ ที่นับจากปีที่ผ่านมา ถือว่าก่อตั้งมาแล้ว 226 ปี หากนับไปอีก 74 ปี กรุงเทพฯ ก็จะมีอายุครบปีที่ 300 พอดิบพอดี ตรงกับ พ.ศ.2625 ซึ่งมีตัวเลขคล้าย พ.ศ.2325 ปีกำเนิดกรุงเทพฯ

โมเดลงานศิลป์ที่กลุ่มสถาปนิกมากจินตนาการนำมาใช้ เป็นการสร้างขึ้นมาโดยมีขนาด 1X1 เมตร เลือกพื้นที่บริเวณดินแดง, อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ, สยามสแควร์ และคลองเตย ซึ่งเป็นจุดพื้นที่หลัก แล้วนำมาเชื่อมต่อกันเพื่อให้เห็นภาพรวมของกรุงเทพฯทั้งหมด

โมเดลของบริษัท ดีสดีไซน์ ที่มีปิตุพงษ์ เป็นตัวแทนนั่งแท่นคุมงานอยู่มีชื่อว่า "ดินแดง 300"

เขาอธิบายว่า โมเดลนี้แสดงถึงภาพของเมืองกรุงเทพฯ ใน พ.ศ.2625 ซึ่งจะมีประชากรอาศัยอยู่กว่า 40 ล้านคน ซึ่งเมื่อถึงตอนนั้นน้ำมันเชื้อเพลิงที่ใช้กันอยู่ได้หมดจากโลกไปแล้ว ทุกคนหันมาใช้ไฮโดรเจนเป็นเชื้อเพลิง

"ผู้คนยังคงใช้รถยนต์ส่วนบุคคลกันอย่างกว้างขวางเหมือนเดิม ทางด่วนขั้นที่ 30 เปิดทำการซ้อนกันเป็นชั้นที่ 7 สูงที่สุดในโลก โครงการเมกะโปรเจ็คต์สมัยต้นศตวรรษไม่คืบหน้าไปมากนักเนื่องจากปัญหาคอร์รัปชั่น รัฐบาลรื้อฟื้นโครงการบ้านเอื้ออาทรด้วยการสร้างซ้อนกันขึ้นไปในที่สูง ส่วนคนกรุงเทพฯ ยังมีนิสัยรักสนุกเหมือนเดิม ยังคงรักละครน้ำเน่าถึงขนาดมีฉายให้ดูได้ทางจอแอลซีดียักษ์ใจกลางเมือง ร้านสะดวกซื้ออย่างเซเว่น-อีเลฟเว่น มีกระจายอยู่ไปทั่วทุกจุด" สถาปนิกหนุ่มสาธยายถึงภาพเมืองหลวงในอนาคต ที่ใช้จินตนาการอิงมาจากสังคมปัจจุบันล้วนๆ
<TABLE style="BORDER-RIGHT: #ffffff 1px dotted; BORDER-TOP: #ffffff 1px dotted; BORDER-LEFT: #ffffff 1px dotted; BORDER-BOTTOM: #ffffff 1px dotted" cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=left border=2><TBODY><TR bgColor=#ffffe8><TD></TD></TR></TBODY></TABLE>


อย่างไรก็ดี จะเห็นว่าแนวคิดที่ออกมาจะเป็นแนววิพากษ์วิจารณ์เสียดสีสังคมอยู่ไม่น้อย ซึ่งปิตุพงษ์เองก็ยอมรับ โดยให้เหตุผลว่าน่าจะทำให้คนสามารถทำความเข้าใจถึงผลงานที่ตนเองต้องการสื่อได้ไม่ยาก

"ผมชอบกรุงเทพฯ ในความที่มันไม่มีระเบียบนี่แหละ เพราะมันมีอิสรภาพในความไร้ระเบียบนั้น คุณสามารถทำอะไรก็ได้ จะใส่กางเกงขาสั้นไปไหนมาไหนก็ได้ โดยไม่ต้องมานั่งกังวลถึงกฎเกณฑ์จนมากเกินไป เราควรจะดูว่าสิ่งที่มีคุณภาพของเราคืออะไร แล้วเอาไปคิดต่อ ให้คนเกิดทัศนคติใหม่ๆ ไม่ใช่จะมาตั้งกฎเกณฑ์เดิมๆ ว่าเมืองต้องเป็นระเบียบ ต้องประหยัดพลังงาน หรือต้องสะอาด มันเป็นอะไรที่เดิมๆ ซึ่งไม่ได้บอกว่าเรามีคุณภาพอย่างไร"

ลองมาดูโมเดลอีก 3 ชิ้นที่เหลือกันดูบ้างว่าจะมีไฮไลต์เด็ดๆ อะไรซ่อนอยู่...

วิพิชญ์ ดุลยพัชร์ จากพีเอชดี สตูดิโอ เล่าถึงแนวคิดของผลงานที่ชื่อ "เมืองกลับด้าน 2551" ว่า เกิดมาจากความคิดที่เมืองเมืองหนึ่งมักจะมีขั้วตรงข้าม 2 ด้าน แบ่งแยกกันอยู่เสมอ โมเดลที่ออกมาจึงสร้างให้เป็นในลักษณะของเมือง 2 ชั้น แยกเมืองทั้ง 2 ด้านนี้ออกจากกัน เพื่อตอบคำถามของความขัดแย้งระหว่างแนวคิดขั้วตรงข้ามใดๆ ไม่ว่าจะเป็นคนกลุ่มเสื้อเหลืองกับกลุ่มคนเสื้อแดง คนรวยกับคนจน ความมีระเบียบกับความยุ่งเหยิง ความหรูหรากับความเรียบง่าย และคู่ตรงข้ามอื่นๆ อีกมากมาย

มาดูกันต่อที่โมเดล "กรุงเทพฯปอกเปลือก" ผลงานของ อะโพสโตรฟี้เอส ที่เห็นแล้วก็อย่าเข้าใจผิดคิดว่าเป็นโมเดลการทดลองวิทยาศาสตร์ เพราะแผงวงจรไฟฟ้าและสายไฟที่ระโยงระยางไปมามากมาย

สิริชัย เหลืองวิสุทธ์ศิริ เจ้าของความคิดไม่เหมือนใครนี้ อธิบายว่าต้องการนำเสนอภาพกรุงเทพฯในอนาคต ที่มีโครงสร้างซ้อนทับกันจากอดีตถึงปัจจุบัน และอนาคต ทำให้ในโมเดลจะประกอบไปด้วยอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้แล้ว เช่น สายไฟ วงจรไฟฟ้า และหลอดไฟ มาเชื่อมต่อกัน

เมืองในอนาคตของ สิริชัย จึงมีทั้งความเจริญและการพัฒนาไปข้างหน้าอย่างไม่หยุดยั้ง โดยเฉพาะสิ่งอำนวยความสะดวกทั้งหลายทั้งปวงที่เพิ่มเข้ามา การติดต่อสื่อสารเพื่อเชื่อมโยงถึงกันทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น และมีการดึงพลังงานจากธรรมชาติมาใช้ สายไฟที่นำมาใช้เป็นส่วนประกอบหลักในโมเดลจึงแทนค่าสิ่งอำนวยความสะดวกและพลังงานต่างๆ

เสมือนเป็นการปอกเปลือกให้เห็นกรุงเทพฯ ในแง่มุมภายในที่ไม่สามารถมองเห็นได้จากภายนอก

ผลงานชิ้นสุดท้ายมาจาก เอส พลัส พีบีเอ ชื่อว่า "กรุงเทพฯ 2625" ซึ่งมี พลวัตร บัวศรี สถาปนิกรุ่นใหม่อีกคนหนึ่งที่ฝีมือเข้าขั้น มีรางวัลการันตี มาเป็นตัวแทนบอกเล่าถึงผลงาน

ผลวัตรบอกว่า ในการสร้างสรรค์จะให้โมเดลชิ้นนี้ เปรียบ "กรุงเทพฯ" เป็นเมืองใช้แล้วทิ้งเหมือนกระดาษทิชชู่ กระดาษชำระ

ที่คนต่างถิ่นที่ไม่ได้มีภูมิลำเนาอยู่ในกรุงเทพฯ เข้ามาประกอบอาชีพ ทำมาหากิน แล้วก็จากไป

พลวัตรเล่าว่า กรุงเทพฯ ในอนาคตจะประกอบไปด้วยของ 2 สิ่งเท่านั้น อย่างแรกคือ สถาปัตยกรรมที่เป็นแกนหลักของเมืองที่เป็นของแข็งทั้งหลาย เช่น โรงพยาบาล พิพิธภัณฑ์ สถานที่สำคัญอื่นๆ ซึ่งในโมเดลเขาแทนค่าสิ่งเหล่านี้ด้วยแท่งไม้และโลหะ

ส่วนประกอบที่เหลืออีกอย่าง คือ สิ่งปลูกสร้างแบบชั่วคราว ที่ใช้แทนค่าด้วยแท่งพลาสติค

หากอยากเห็นว่าผลงานของกลุ่มสถาปนิกเหล่านี้จะกิ๊บเก๋สักแค่ไหน ไปดูให้เห็นกันชัดๆ ได้ที่ โซน "กรุงเทพฯในฝัน" ชั้น 8 ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร โดยจัดแสดงไปจนถึง 15 กุมภาพันธ์นี้

งานนี้เอาแค่ตัวกับหัวใจ พ่วงท้ายด้วยจินตนาการไปก็พอ


------------

http://www.matichon.co.th/matichon/view_news.php?newsid=01pra02290152&sectionid=0131&day=2009-01-29

 

อยากให้อีก 75 ปี จิตใจคนเจริญขึ้นมากกว่าครับ อยากให้คนสนใจธรรมะมากกว่าเดิม