ใครเป็นอุปัชฌาย์อาจารย์ของพระพุทธเจ้า

พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า ดูก่อนพระนาคเสน บวชกับไม่บวชไหนจะดี
พระนาคเสนทูลตอบว่า ขอถวายพระพร บวชดี
ม. ก็ถ้าบวชดี ทำไมพระพุทธเจ้าจึงไม่ทรงผนวชเล่า
น. ขอถวายพระพร พระพุทธเจ้าทรงผนวชเหมือนกัน
ทันทีนั้น พระเจ้ามิลินท์ตรัสประกาศถ้อยคำของพระนาคเสนกะพวกราช
บริษัทเพื่อให้เป็นพยานแล้ว จึงตรัสถามพระเถระว่าถ้าเช่นนั้น ใครเล่าเป็น
อุปัชฌาย์อาจารย์
น. ขอถวายพระพร การผนวชของพระพุทธเจ้าไม่มีอุปัชฌาย์อาจารย์
เพราะว่าการผนวชนั้นมีมาพร้อมกับการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าที่โคนไม้
ศรีมหาโพธิ อาตมภาพจะขอเปรียบถวายอย่างฟังง่ายๆ เช่นการบริโภค
อาหารถึงไม่มีครูอาจารย์ก็บริโภคเป็น แม้การทรงผนวชของพระพุทธเจ้า
ก็เป็นเช่นเดียวกันกับการบริโภคอาหารนี้แล คือพระองค์ทรงรู้เอง เห็นเอง
ซึ่งความจริงทั้งหลาย ที่สุดจนหาเหตุผลวิธีการแห่งการบวชก็ทรงทราบชัดเจน
เพราะฉะนั้นจึงหามีใครเป็นอุปัชฌาย์อาจารย์ของพระองค์ไม่
ม. เธอว่านี้ชอบแล้ว

มิลินทปัญหา