เจ้าพ่อพะวอ

คอลัมน์ ขนหัวลุก

ใบหนาด

"หม่องทิน" เล่าเรื่องขนหัวลุกจาก "ถนนสายมรณะ"

สมัยเด็กๆ ผมอยู่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ตอนนั้นถือว่ายังห่างไกลจากความเจริญมากๆ สภาพชีวิตและความเป็นอยู่เรียกว่า "คนหลังเขา" แต่พวกเราก็มีวิถีชีวิตเรียบง่าย เป็นสุขตามอัตภาพครับ

ถึงแม้แม่สอดจะมีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ แต่บ้านเรือนก็ไม่ได้สร้างด้วยไม้สักเสมอไป เพราะบริษัทที่ได้สัมปทานส่งออก ได้ตัดไม้ล่องแม่น้ำเมยขึ้นเหนือ แล้วขนถ่ายที่สาละวินเพื่อขายให้พม่า

บ้านคนรวยเรียกว่า "เฮียน" เพราะเป็นเรือนไม้สัก หลังคามุงกระเบื้องแป้นเกล็ด หรือใบตองตึง อย่างหลังนี่มีอายุราว 4-5 ปีก็ต้องเปลี่ยนใหม่แล้ว

ส่วนบ้านคนจนอย่างพวกผมเรียกว่า "ตูบ" เพราะสร้างด้วยไม้ไผ่ทั้งหลัง

ที่คล้ายกันก็ตรงที่นิยมสร้างบ้านใต้ถุนสูงแบบไทยเหนือ ใช้ไม้ไผ่รวกทำรั้วบ้าน เรียกว่า "สลาบ" ไม้ที่ใช้กันคือไม้กระยาเลย ไม้แดง ไม้เต็ง ตอนที่ผมจำความได้น่ะทางการสั่งให้เลิกไปแล้วเนื่องจากไม้ใกล้หมดป่าเต็มที

ตอนนั้นผมเรียนอยู่ที่โรงเรียนสรรพวิทยา เด็กเรียนเก่งๆ จะได้รับทุนเข้าไปเรียนต่อในจังหวัดตาก วิชาที่ดังมากๆ คือภาษาอังกฤษ เพราะต้องติดต่อค้าขายกับชาวพม่าอยู่เป็นประจำ

ครูสอนภาษาอังกฤษเป็นครูพม่า จะมาสอนตอนเลิกเรียน เรียกว่าเรียนพิเศษก็คงไม่ผิดนะครับ

พูดถึงพม่าสมัยนั้นเป็นแหล่งเจริญ มีทั้งสินค้าต่างๆ รวมทั้งหนัง (เงียบ) พม่า ละครพม่า จะนำมาฉายและแสดงที่โรงหนังแห่งเดียวของอำเภอ คือโรงหนัง "ศรีเมืองฉอด" พวกเราเรียกว่า "โรงหนังกาดมั่ว"

วันดีคืนดีก็มีข่าวว่าพบแร่ทองคำที่ตำบลแม่ตาว มีลำห้วยชื่อเดียวกับตำบล จู่ๆ ก็มีทองคำไหลมาตามลำห้วยมากมาย ชาวบ้านที่อำเภอเถิน ลำปาง เกิดมาพบเข้าจึงป่าวร้องให้ใครๆ มาช่วยกันร่อนทอง เรียกว่า "ตาวคำ" โดยตั้งถิ่นฐานอยู่ริมห้วยแม่ดาว ร่อนทองจนกระทั่งหมดสิ้นในที่สุด

ที่แม่สอดน่ะชาวบ้านนิยมเลี้ยง "หมูดำ" เอาไว้กินไว้ขายกันด้วย

พวกบ้านผมนิยมกินหมูดำมากกว่าหมูขาว เพราะหมูดำมีทั้งเนื้อแดง, มัน, สามชั้น และเนื้อสันใน ส่วนหมูขาวน่ะมีแต่เนื้อแดงเท่านั้นเอง

ต่อมามีบริษัทเครือซี.พี.มาจ้างชาวบ้านเลี้ยงหมูขาวให้ราคาก.ก.ละ 1 บาท แต่พวกเราก็ยังเลี้ยงหมูดำเอาไว้บริโภคควบคู่กันไป

ก่อนนั้นโรงพยาบาลยังไม่มีหรอกครับ มีแต่สุขศาลา หมอกับพยาบาลจะออกไปเยี่ยมไข้ตามบ้านบ่อยๆ ชาวบ้านเรียกนางพยาบาลว่า "นางสงเคราะห์" ฟังแล้วซาบซึ้งพอๆ กับ "นางบำเรอบนเรือกำปั่นเหาะ" ของพี่น้องชาวลาวเลยแหละครับ

สมัยก่อน ข้าราชการคนไหนถูกย้ายมาอยู่แม่สอด ก็แทบจะหมดอาลัยตายอยากไปตามๆ กัน ได้แต่พูดปลอบใจกันว่า...บุญเท่าไหร่แล้วที่ไปอยู่แม่สอด ขืนโดนย้ายไปอยู่อุ้มผางมีหวังกระอักเลือด เพราะทั้งห่างไกลและทุรกันดารกว่าแม่สอดมากมายนัก

ใครจะมาแม่สอดต้องถือว่ามีความอดทนสูงจริงๆ คือเริ่มต้นที่ศาลากลางจังหวัดตากตอนบ่ายๆ จ้างลูกหาบช่วยยกสัมภาระ แวะค้างคืนที่ "กระแตแม่ท้อ" (สถานีตำรวจแม่ท้อในปัจจุบัน) โดยพักนอนแถวริมห้วยเกาะทราย คืนที่สองแวะพักที่บ้านปลารด ซึ่งมีศาลาจัดไว้ให้นักเดินทางโดยเฉพาะ

รุ่งขึ้นก็ยังไม่ถึงแม่สอด แต่ต้องพักแรมที่วัดบริเวณแม่ละเมา แถวนั้นมีสัตว์ร้ายชุกชุม ต้องก่อไฟจัดเวรยามกันอย่างรอบคอบ ขืนประมาทพลาดพลั้งมีหวังโดนเจ้าป่าดอดเข้ามาขบหัวได้ง่ายๆ

สามวันสามคืนนะครับ กว่าจะถึงแม่สอด!

ต่อมามีการสร้างถนนลูกรังเชื่อมระหว่างจังหวัดตากกับอำเภอแม่สอด แต่กล่าวขวัญร่ำลือกันว่าผีดุเหลือหลาย เพราะเกิดอุบัติเหตุรถราชนกันแทบไม่เว้นแต่ละวัน

ลองนึกถึงภาพถนนที่คดเคี้ยววกวนไปตามไหล่เขาสูงชันดูซีครับ ถ้าชนกันเฉยๆ ไม่เป็นไร แต่เสียหลักตกเหวข้างทางเบาะๆ ก็ 10-20 เมตร ไม่ตายก็เลี้ยงไม่โตละครับ...ทั้งล้มตายและบาดเจ็บสาหัสนับร้อย ชาวบ้านเรียกว่า "ถนนสายมรณะ"

ต้องหาทางแก้ปัญหาด้วยวิธี "ขึ้นเขาวันหนึ่ง-ลงเขาวันหนึ่ง" แต่ก็มีคนหลงๆ ลืมๆ หรือคึกคะนองจนเกิดอุบัติเหตุขึ้นบ่อยๆ

ในที่สุด รัฐบาลออสเตรเลียก็มาช่วยพัฒนาถนนให้ดีขึ้นในปี 2513

ถนนสายตาก-แม่สอด มีอาถรรพณ์น่าขนหัวลุกครับ

ระยะทาง 80 กิโลเมตรนี้มีศาลเจ้าพ่อพะวออยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 62-63 ตั้งอยู่บนเนินดินด้านขวา ในศาลมีรูปหล่อเจ้าพ่อพะวอ (นายขาว) ยืนถือง้าวด้วยท่วงท่างามสง่า น่าเคารพเลื่อมใส เป็นที่สักการบูชาของชาวจังหวัดตากและจังหวัดใกล้เคียง รวมทั้งนักท่องเที่ยวที่ผ่านไปมาอีกด้วย

มีประวัติว่าท่านเป็นนักรบชาวกะเหรี่ยง และเป็นนายด่านแม่ละเมา คอยป้องกันข้าศึกมิให้ข้ามภูเขาเข้ามาในเขตไทย

เจ้าพ่อพะวอเป็นนักรบท่านจึงชอบเสียงปืน ผู้ที่เดินทางผ่านหรือไปกราบไหว้จึงยิงปืน จุดประทัด หรือไม่ก็กดแตรถวาย จะเดินทางได้โดยสวัสดิภาพราบรื่นทุกคน

ส่วนพวกที่ไม่เคารพนับถือ มิหนำซ้ำยังไปล่าสัตว์บริเวณเขาพะวอ มักจะประสบอุบัติเหตุต่างๆ เช่น รถเสีย, เจ็บป่วย, หลงทาง บางรายก็พบสัตว์ร้ายจู่โจมเข้าทำอันตรายถึงแก่ชีวิตมาหลายรายแล้ว

ท่านที่จะเดินทางไปเที่ยวแม่สอด อย่าละเลยสักการะเจ้าพ่อพะวอ อย่างน้อยกดแตรถวายท่านก็ยังดี จะได้ไม่ต้องประสบอันตรายหรือเรื่องขนหัวลุกไงล่ะครับ

 

เรื่องดีๆมีสาระที่เล่าสู่กันฟังไม่เชื่อก้อย่าลบหลู่นะคะ

 

เรื่องดีๆมีสาระที่เล่าสู่กันฟังไม่เชื่อก็อย่าลบหลู่นะคะ