เรื่องเด่น พุทธวิธีเจริญกายคตาสติในฌาน | กายคตาสติสูตร

พุทธวิธีเจริญกายคตาสติในปฐมฌาน | กายคตาสติสูตร

--------------------------------------------------------------------
ที่มา
https://www.youtube.com/@Uttayarndham

 

ดูกรภิกษุทั้งหลาย สมาธิภาวนา ๔ ประการนี้ ๔ ประการเป็นไฉน คือ

สมาธิภาวนาอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไปเพื่ออยู่เป็นสุขในปัจจุบันมีอยู่ ๑

สมาธิภาวนาอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไปเพื่อได้เฉพาะซึ่งญาณทัสสนะมีอยู่ ๑

สมาธิภาวนาอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไปเพื่อสติสัมปชัญญะมีอยู่ ๑

สมาธิภาวนาอันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว
ย่อมเป็นไปเพื่อความสิ้นอาสวะมีอยู่ ๑

ฯลฯ

ความหวั่นไหวไม่มีแก่บุคคลใด ในโลกไหนๆ
เพราะรู้ความสูงต่ำในโลก
บุคคลนั้นเป็นผู้สงบ ปราศจากควันคือความโกรธ
เป็นผู้ไม่มีความคับแค้น เป็นผู้หมดหวัง
เรากล่าวว่า ข้ามชาติและชราได้แล้ว ฯ

(โรหิตัสสวรรคที่ ๕ สมาธิสูตร)

เป็นที่ชัดเจนอย่างยิ่งแล้วว่า พระพุทธองค์ได้ทรงตรัสรับรองเรื่องฌาน "สัมมาสมาธิในอริยมรรคมีองค์ ๘" เป็นสมาธิที่นำไปสู่ "สมถะและวิปัสสนา" องค์ภาวนาทำให้เกิด "ภาวนามยปัญญา"ได้

สมาธิภาวนา ๔ ประการนี้แล เป็นสมาธิที่ย่อมเป็นไปเพื่อ

เพื่อความอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน ๑
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน...ทุติยฌาน...ตติยฌาน...จตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่

เพื่อได้เฉพาะซึ่งญาณทัสสนะ ๑
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ มนสิการอาโลกสัญญา อธิษฐานทิวาสัญญา ว่า กลางคืนเหมือนกลางวัน กลางวันเหมือนกลางคืน มีใจอันสงัด ปราศจากเครื่องรัดรึง อบรมจิตให้มีความสว่างอยู่

เพื่อสติสัมปชัญญะ ๑
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ รู้แจ้งเวทนาที่เกิดขึ้น รู้แจ้งเวทนาที่ตั้งอยู่ รู้แจ้งเวทนาที่ดับไป รู้แจ้งสัญญาที่เกิดขึ้น รู้แจ้งสัญญาที่ตั้งอยู่ รู้แจ้งสัญญาที่ดับไป รู้แจ้งวิตกที่เกิดขึ้น รู้แจ้งวิตกที่ตั้งอยู่ รู้แจ้งวิตกที่ดับไป

เพื่อความสิ้นอาสวะ๑
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ มีปรกติพิจารณาเห็นความเกิดขึ้นและความเสื่อมไปในอุปาทานขันธ์ ๕ อยู่ ว่า
รูป-เวทนา-สัญญา-สังขาร-วิญญาณ เป็นดังนี้
ความเกิดขึ้นแห่งรูป-เวทนา-สัญญา-สังขาร-วิญญาณเป็นดังนี้
ความดับแห่งรูป-เวทนา-สัญญา-สังขาร-วิญญาณเป็นดังนี้

บุคคลเป็นผู้เพ่งฌาน ผู้มีฌานเป็นปรกติ ย่อมมีจิตสงบตั่งมั่นไม่หวั่นไหว "ความหวั่นไหวไม่มีแก่บุคคลใด เรา(ตถาคต)กล่าวว่า ข้ามชาติและชราได้แล้ว ฯ"(พระพุทธพจน์)