เรื่องเด่น พระพุทธชินสีห์ พุทธศิลป์งดงามศักดิ์สิทธิ์

พระพุทธชินสีห์ พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองแต่ครั้งสุโขทัย นับว่าเป็นพระพุทธรูปที่สวยงามมากที่สุดพระองค์หนึ่ง
สมเด็จพระบวรราชเจ้าพระองค์นั้นได้ทรงอัญเชิญพระพุทธชินสีห์มาจากพระวิหารทิศเหนือวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เมืองพิษณุโลก มาประดิษฐานไว้ในมุขหลังของพระอุโบสถซึ่งก่อขึ้นใหม่ อัญเชิญลงแพมาทั้งพระองค์ เมื่อฤดูน้ำ พ.ศ. ๒๓๗๒ แต่ได้ยินกันมาโดยมากว่ามุขหลังคามีมาแต่เดิม จึงรวมเป็น ๔ มุข ตามรูบเมรุของเจ้าจอมมารดา ของพระองค์เจ้าดาราวดี พระราชชายา สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ผู้ทรงรจนาตำนานวัด ทรงสันนิษฐานว่า มุขหลังก่อทีหลัง ในเมื่อปรารภว่าจะเชิญพระพุทธชินสีห์ลงมา เดิมคงมีแต่หลังหน้าซึ่งเป็นพระอุโบสถ หลังขวางซึ่งเป็นพระวิหาร แต่สร้างติดกันจึงดูเป็น ๓ มุข



พระพุทธชินสีห์นี้ มีตำนานกล่าวไว้ในพงศาวดารเหนือ (อ่านประวัติ ตำนาน เพิ่มเติม เว็บไซต์วัดบวรฯ) และลักษณะพระชินราช พระชินสีห์ ก็ต่างจากพระพุทธรูปอื่น ในบางอย่างเช่น มีนิ้วพระหัตถ์ทั้ง ๔ นิ้ว พระบาททั้ง ๔ นิ้วยาวเสมอกัน ต้องตามคัมภีร์มหาปุริสลักษณะแสดงว่าผู้สร้างได้ทราบคัมภีร์นั้น พระพุทธรูปที่ได้สร้างกันขึ้นชั้นหลัง ได้ถือเป็นแบบสืบมาทุกวันนี้ พระพุทธรูปที่สร้างในเมืองเมืองไทยแต่ก่อนนั้น ทั้งทางเมืองเหนือและเมืองใต้ ทำปลายนิ้วพระหัตถ์เป็นหลั่นกันเหมือนกับนิ้วมือคนสามัญ
อนึ่งมีทรวดทรงและชายจีวรยาวแบบลังกา แสดงให้เห็นว่าสร้างในสมัยพระเจ้าเลอไทยหรือลือไทย เมื่อ พ.ศ. ๑๙๐๐

พระพุทธชินสีห์ มีลักษณะงดงาม นับถือกันว่าเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ พระเจ้าแผ่นดินหลายพระองค์ได้เสด็จฯไปถวายนมัสการ เมื่อมีการอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่มุขหลังของพระอุโบสถวัดนี้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ เมื่อทรงเสด็จมาผนวชอยู่ครองวัดนี้ ได้ทูลขอพระบรมราชานุญาตพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ อัญเชิญย้ายจากมุขหลังออกสถิตหน้าพระพุทธรูปองค์ใหญ่หรือพระโต เมื่อ พ.ศ.๒๓๘๐ ปิดทองไหล่พระ รัศมีฝั่งพระเนตรใหม่ และติดพระอุนาโลม ส่วนมุขหลังอัญเชิญพระไสยาสน์เข้าไว้แทน ต่อมาได้รื้อมุขหลัง น่าจะเพื่อขยายทักษิณพระเจดีย์ออกมาอีกชั้นหนึ่ง ส่วนพระไสยาสน์น่าจะคงยังอยู่หลังพระอุโบสถ ณ ที่ติดพระบาทจำลอง
พระพุทธชินสีห์ ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ภายพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าสักการะบูชาได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๗-๐๐ น.

ข้อมูล “พระพุทธชินสีห์” วัดบวรนิเวศวิหาร, บูรพา โชติช่วง เรียบเรียง สังเขป

ขอขอบคุณที่มา
https://siamrath.co.th/n/71789