เขื่อนกั้นน้ำโขง พินาศทั้งลุ่มน้ำ

เขื่อนกั้นน้ำโขง พินาศทั้งลุ่มน้ำ

จิรพงศ์ เกิดเรณู



<TABLE cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=left border=0><TBODY><TR bgColor=#400040><TD>

</TD></TR></TBODY></TABLE>ปัญหาเขื่อนปากมูล จ.อุบลราชธานี ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตของชาวบ้าน ที่ดำรงชีพด้วยการจับปลา จนต้องต่อสู้มาเป็นระยะเวลานานกว่า 20 ปี

แต่จนถึงวันนี้ก็ยังไม่ได้รับการแก้ไขใดๆ จากทุกรัฐบาล ทั้งที่เป็นสิทธิของชาวบ้านที่จะใช้ประโยชน์จากสายน้ำที่พวกเขาอาศัยมาหลายชั่วอายุคน

ข้อเรียกร้องของชาวบ้านในขณะนี้ คือเปิดประ ตูเขื่อนอย่างถาวร ให้ปลาจากแม่น้ำโขงฝ่าเข้ามาในแม่น้ำมูน เพื่อฟื้นคืนวิถีคนปากมูนให้กลับคืนมา

แต่ปัญหาใหม่ที่กำลังจะเข้ามาอีก คือโครง การก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขง โดยเฉพาะเขื่อนบ้านกุ่ม ชายแดนไทย-ลาว ที่ อ.โขงเจียม จ.อุบล ราชธานี และเขื่อนลาดเสือ เมืองโพนทอง แขวงจำปาสัก ประเทศลาว

หากเขื่อนเสร็จ ไม่เฉพาะแม่น้ำโขงเท่านั้นจะเกิดผลกระทบ แต่รวมถึงแม่น้ำมูน หนึ่งในลุ่มน้ำสาขาของมหานทีสายนี้ เป็นวิกฤตที่กำลังจะเกิดอีก ความวัวยังไม่ทันหายความควายเข้ามาแทรกทันที

ในเวทีสาธารณะ 2 ทศวรรษปากมูน บนเส้นทาง การต่อสู้ของคนหาปลา สู่การปลดปล่อยอิสรภาพให้แม่น้ำมูน นอกจากเรียกร้องปลดปล่อยแม่น้ำมูนให้เป็นอิสรภาพปราศจากเขื่อนแล้ว ยังนำเรื่องเขื่อนแม่น้ำโขงมาร่วมพูดคุยด้วย เพราะทั้ง 2 ลุ่มน้ำเกี่ยวพันกัน

น.ส.เปรมฤดี ดาวเรือง จากมูลนิธิฟื้นฟูชีวิตและธรรมชาติ ให้ข้อมูลว่า เขื่อนในแม่น้ำโขงมีความเกี่ยวข้องกับคนปากมูนโดยตรง เพราะเป็นแม่น้ำสาขาเชื่อมต่อกัน สถานการณ์ของเขื่อนในแม่น้ำโขง มีความคล้าย คลึงกับช่วงเริ่มก่อสร้างเขื่อนปากมูล <TABLE cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=right border=0><TBODY><TR bgColor=#400040><TD>

</TD></TR></TBODY></TABLE>

โดยโฆษณาเหมือนกับเขื่อนปากมูล ว่าไม่ใช่ลักษณะ ของเขื่อนขนาดใหญ่ แต่มีลักษณะคล้ายฝายน้ำล้น ไม่ต้อง มีอ่างเก็บกักน้ำ ชาวบ้านในพื้นที่ไม่จำเป็นต้องอพยพ หรือหากอพยพก็จะทำให้น้อยที่สุด

"แต่ความจริงก็เป็นอย่างที่เห็น อย่างที่คนปากมูนต้องสู้มากว่า 20 ปี และการต่อสู้ของคนปากมูนนี้เอง ที่ทำให้มีการพูดถึงเรื่องการหาปลา กับประโยชน์ในการผลิตไฟฟ้าเกิดขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศลุ่มแม่น้ำโขง มีการประกาศให้เลือก คือเลือกชีวิตคน หรือเลือกไฟฟ้า" น.ส.เปรมฤดี กล่าว

ส่วนแม่น้ำโขงเองนั้น ถูกใช้ประโยชน์จากคนในลุ่มน้ำ ตั้งแต่เหนือสุดไปจนถึงปากแม่น้ำไหลลงทะเล เป็นแหล่งประมงน้ำจืด เกษตรริมโขง หรือการเกษตรในดินดอนปากแม่น้ำในประเทศเวียดนาม เป็นแหล่งปลูกข้าวสำคัญหล่อเลี้ยงคนทั่วโลก

แต่ปัจจุบันแม่น้ำโขงเริ่มได้รับผลกระทบจากการคุกคามโดยเขื่อนในประเทศจีน และอีก 12 เขื่อนที่จะเกิดขึ้นในแม่น้ำโขงที่ถัดจากประเทศจีนลงมา โดยเฉพาะเขื่อนบ้านกุ่ม ชายแดนไทย-ลาว และเขื่อนลาดเสือ ซึ่งน้ำจากแม่น้ำมูนที่ไหลลงสู่แม่น้ำโขง ก็จะเจอ 2 เขื่อนนี้กั้นไว้

ตัวแทนจากมูลนิธิฟื้นฟูชีวิตและธรรมชาติ ชี้ว่าผลกระทบที่จะเกิดขึ้นคือ เริ่มจากชาวบ้าน 2 ฝั่งโขงก่อน แม่น้ำจะขึ้นลงผิดธรรมชาติอย่างที่เคยเป็น กระแสน้ำพัดแรงกว่าที่เคย ส่งผลให้ตลิ่งพังทลาย

โดยเฉพาะพื้นที่ปลูกข้าวบริเวณปากแม่น้ำโขงในประเทศเวียดนาม จะได้รับผลกระทบมากที่สุด เพราะน้ำจืดจากแม่น้ำโขงลงไปน้อย น้ำเค็มจากทะเลจะหนุนขึ้นมา พื้นที่ชุ่มน้ำที่เพาะปลูกได้ก็จะมีแต่น้ำเค็ม ปลูกอะไรก็ไม่ขึ้นอีก ครัวของโลกอีกแห่งก็จะหายไป

"ที่น่าเป็นห่วงมากที่สุด เนื่องจากการสร้างเขื่อนแม่น้ำโขง ที่ผ่านมาประเมินผลกระทบทางด้านสังคม และสิ่งแวดล้อม ต่ำกว่าความเป็นจริงมาก หากเป็นเช่นนี้เมื่อเขื่อนสร้างเสร็จ ปัญหาก็จะตามมาอีกมากมาย อย่างที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วกันคนปากมูน"

ส่วน ดร.ศุภสุข ประดับศุข ผู้ประสานงานประเทศไทยกองทุนสัตว์ป่าโลก ร่วมชี้ว่า ผลกระทบของเขื่อนแม่น้ำโขง ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบอย่างแน่นอน แม้ว่าเขื่อนจะถูกสร้างในประเทศลาว แต่ผลกระทบสิ่งแวดล้อมไม่มีพรมแดน มันข้ามมากระทบประเทศไทยอย่างแน่นอน

โดยเฉพาะเขื่อนไซยะบุรี ที่รัฐบาลลาวประกาศสร้างตั้งแต่เดือนก.ย.2553 พื้นที่แรกของไทยที่จะได้รับผลกระทบ คือ จ.เลย และ จ.หนองคาย เนื่องจากน้ำขึ้นลงไม่เป็นธรรมชาติ

ผลกระทบต่อมา คือจำนวนปลาในแม่น้ำโขง จำนวน 1,300 ชนิด ซึ่งทำรายได้ปีละกว่า 70,000 ล้านบาท จะลด เพราะ 70 เปอร์เซ็นต์ของปลาแม่น้ำโขงเป็นปลาอพยพ เมื่อปลาว่ายทวนน้ำไปวางไข่ที่ลำน้ำสาขาไม่ได้ ก็จะค่อยๆ สูญพันธุ์ไป ถึงแม้จะวางแผนใช้ปลาเพาะพันธุ์ในกระชังแทน แต่ก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้ เพราะปลาเหล่านั้นสืบพันธุ์เองไม่ได้

ดร.ศุภสุข กล่าวว่า นอก จากนี้ ปัญหาตะกอนของแม่ น้ำโขงก็เป็นเรื่องสำคัญ เพราะหากมีเขื่อน ตะกอนที่เป็นปุ๋ยธรรมชาติจะไปรวมกันอยู่ที่หน้าเขื่อน ไม่ไหลไปท้ายเขื่อน

ดังนั้น เมื่อไม่มีตะกอนดินไปถมดินดอนปากแม่น้ำที่ประเทศเวียดนาม แหล่งเพาะปลูกขนาดใหญ่ของคนเวียด นามจะพินาศ ประเมินกันว่า ชาวเวียดนามประมาณ 20 ล้าน คนบริเวณนั้น จะต้องอพยพย้ายหลักแหล่ง เพราะทำกินไม่ได้

ดร.ศุภสุข ตั้งข้อสังเกตด้วยว่า หากถามว่าเขื่อนที่ลาวเกี่ยวข้องอะไรกับไทย ก็ต้องให้คำถามนี้ไปถามรัฐบาลว่าใครเป็นนายทุนซื้อไฟฟ้าหลังจากลาวสร้างเขื่อนสำเร็จ

และก็ต้องถามรัฐบาลต่ออีกว่า การสนับสนุนครั้งนี้จะได้คุ้มเสียหรือไม่ หรือให้ประสบการณ์อันเลวร้ายของคนปากมูน เป็นเพียงสายลมที่พัดผ่านไปเบาๆ แค่นั้นเอง


----------------

����͹��鹹��⢧ �Թ�ȷ���������� : ����ʴ�͹�Ź�==

 

เรื่องการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่นั้น แน่นอนว่าผลกระทบที่ตามมาไม่ธรรมดา ยิ่งเป็นเขื่อนกันลำน้ำโขง ไม่ว่าจะสร้างที่ใด ไม่เพียงกระทบต่อระบบนิเวศน์ แต่อาจก่อให้เกิดภัยภิบัติในอนาคตได้อย่างคาดไม่ถึง

 

crisis...crisis...crisis...this week we talk Meakhong river nearly Died... with member Green peace... we want visit ChiangRai...talk about it...
Everything nearly and nearly...

 

เป็นความเห็นแก่ตัวของประเทศจีน สร้างเขื่อนปิดกั้นทางน้ำตามธรรมชาติ แต่ก็ขอให้รู้ไว้เถิดว่าในที่สุดสิ่งที่เขาทำอาจจะเป็นดาบสองคมที่พร้อมจะทำลายล้างพวกเขาก็ได้ในโลกนี้ไม่มีสิ่งใดมีคุณด้านเดียวหรอก มีสว่างก็ยังทีมือด มันเป็นสัจธรรมความเดือดร้อนของคนอีกมากมายที่ได้รับผลกระทบพลังงานเหล่านั้นจะรวมกันเป็นกลุ่มก้อนรอวันให้ใหญ่มากขึ้นแล้วพุ่งตรงไปยังสถาณที่นั้นตามจิตที่เขานึกถึงแล้วลองคิดดูว่าอะไรจะเกิดขึ้น ไม่มีสิ่งไดในโลกนี้อยู่คงทนมีเกิดย่อมมีดับ