4 หนทางเป็น 'คู่สร้างคู่สม' ตัวจริง ทั้งชาตินี้-ชาติหน้า

หลักธรรมส่งเสริมให้ชายหญิงที่เป็นคู่สามีภรรยา อยู่ครองเรือนกันอย่างยืดยาวนานจนแก่เฒ่า และตายจากกันไปในที่สุด และแม้ตายแล้วก็มีโอกาสเป็นคู่สามีภรรยากันอีกในชาติต่อไปนั้น มี ๔ ประการ เรียกว่า สมชีวิธรรม ๔ คือ สมสัทธา สมสีลา สมจาคา และสมปัญญา

ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ในพระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต(พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑) ว่า

“ดูก่อน คฤหบดีและคฤหปตานี ถ้าภรรยาและสามีทั้งสองหวังจะพบกันและกันทั้งในชาตินี้และชาติหน้า ทั้งสองฝ่ายนั่นแหละพึงเป็นผู้มีศรัทธาเสมอกัน มีศีลเสมอกัน มีจาคะเสมอกัน มีปัญญาเสมอกัน ภรรยาและสามีทั้งสองนั้น ก็จะได้พบกันและกันทั้งในชาตินี้และชาติหน้า”

จากพระพุทธพจน์นี้ ในหนังสือธรรมนูญชีวิต หมวดสาม คนกับคน ข้อ ๑๓ คนร่วมชีวิต(คู่ครองที่ดี) พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ได้กำหนดเรียกสามีภรรยาที่ประพฤติธรรมทั้ง ๔ ประการนี้ว่า คู่สร้างคู่สม และได้ขยายความว่า

“...มีหลักธรรมของคู่ชีวิตที่จะทำให้คู่สมรสมีชีวิตสอดคล้องกลมกลืนกันเป็นพื้นฐานอันมั่นคงที่จะทำให้อยู่ครองกันได้ยืดยาว เรียกว่า สมชีวิธรรม ๔ ประการ คือ

๑. สมสัทธา มีศรัทธาสมกัน เคารพนับถือในลัทธิศาสนา สิ่งเคารพบูชา แนวความคิดความเชื่อถือ หรือหลักการต่างๆ ตลอดจนแนวความสนใจอย่างเดียวกัน หนักแน่นเสมอกัน หรือปรับเข้าหากัน ลงกันได้

</B>๒. สมสีลา</B> มีศีลสมกัน มีความประพฤติ ศีลธรรม จรรยา มารยาท พื้นฐานการอบรม พอเหมาะสอดคล้อง ไปกันได้

๓. สมจาคา มีจาคะสมกัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความโอบอ้อมอารี ความมีใจกว้าง ความเสียสละ ความพร้อมที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่นพอกลมกลืนกัน ไม่ขัดแย้งบีบคั้นกัน

๔. สมปัญญา มีปัญญาสมกัน รู้เหตุรู้ผล เข้าใจกัน อย่างน้อยพูดกันรู้เรื่อง”

สมชีวิธรรมทั้ง ๔ ประการนี้ พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙ ราชบัณฑิต) ได้ขยายความหมายเชิงปฏิบัติไว้(อีกสำนวนหนึ่ง) ดังนี้

๑. สมสัทธา สามีภรรยามีศรัทธาเสมอกัน ศรัทธา คือความเชื่อ ความเลื่อมใส ทัศนคติ อุดมการณ์ ความคิดเห็นในเรื่องการทำความดี เรื่องผลแห่งความดีเรื่องบุญบาป เรื่องชาตินี้ชาติหน้า เป็นต้น สามีภรรยาที่มีความเชื่อในเรื่องเหล่านี้เสมอกัน ย่อมอยู่ด้วยกันได้ยืนนานกว่าสามีภรรยาที่มีความคิดเห็นแตกต่างกันในเรื่องเช่นนี้

๒. สมสีลา สามีภรรยามีศีลเสมอกัน ศีล คือความประพฤติ ปกตินิสัย การปฏิบัติตามคุณธรรม งดเว้นการทำผิดพูดชั่ว สามีภรรยาที่มีความประพฤติ มีปกตินิสัยเสมอกันหรือคล้ายคลึงกัน ย่อมเข้าใจกันดีกว่าสามีภรรยาที่มีนิสัยต่างกัน ประพฤติต่างกัน และพูดต่างกัน

๓. สมจาคา สามีภรรยามีจาคะเสมอกัน จาคะ คือความเสียสละ ความเอื้อ อารีต่อกัน การบำเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่น สามีภรรยาที่มีใจคอกว้างขวาง มีน้ำใจพอๆกัน ยินดีในการเสียสละ ชอบบำเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นเหมือนกัน และยินดีในการกำจัดความตระหนี่ ความเห็นแก่ตัวของตนให้หมดไปเช่นกัน ย่อมอยู่ด้วยกันยืดกว่าสามีภรรยาที่มีใจคอคับแคบ แม้กระทั่งคู่ครองของตัว เป็นคนเห็นแก่ตัว ทั้งไม่ชอบช่วยเหลือใครๆ

๔. สมปัญญา สามีภรรยามีปัญญาเสมอกัน ปัญญา คือความฉลาดรอบรู้ ความเข้าใจในบาปบุญคุณโทษ ประโยชน์และไม่เป็นประโยชน์ ความฉลาดในการทำความดี สามีภรรยาที่มีปัญญามีความฉลาดรอบรู้ และฉลาดในการทำความดีพอๆกัน ย่อมอยู่ด้วยกันยืดยาวกว่าสามีภรรยาที่ต่างคนต่างไม่เข้าใจกัน ต่างไม่มีเหตุผล ไม่ใช้สติปัญญาเข้าหากัน มีแต่ใช้อารมณ์เข้าหากันตลอดเวลา

(พระธรรมกิตติวงศ์ : หลักธรรมสำหรับพัฒนาธรรมจริยา หน้า ๑๑๖-๑๑๗)

สามีภรรยาคู่ใดก็ตาม ที่นำหลักธรรมทั้ง ๔ นี้ไปประพฤติปฏิบัติ ท่านเรียกสามีภรรยาคู่นั้นว่า คู่ครองที่ดี หรือ คู่สร้างคู่สม คือ มีหลักธรรมของคู่ชีวิตที่จะทำให้คู่สมรสมีชีวิตสอดคล้องกลมกลืนกันเป็นพื้นฐานอันมั่นคงที่จะทำให้อยู่ครองกันได้ยืดยาว

(จากส่วนหนึ่งของหนังสือพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจ)

(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 108 พฤศจิกายน 2552 โดยแก้ว ชิดตะขบ นักวิชาการศาสนา สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ)

 

เห็นด้วยค่ะ ถ้ามีปัญญาเสมอกัน ก็จะมีความเข้าอกเข้าใจกัน เชื่อใจกัน จะทำให้อยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข หากปัญญาเสมอกันแล้ว ข้ออื่นๆจะตามมาอย่างไม่ยากเลย

 

อนุโมทนาสาธุค่ะ เห็นคุณกระทู้ชอบอ่านเรื่องแนวนี้ ไม่ทราบว่ากำลังตามหารักแท้อยู่ช่ายป่ะ

 

เหมือน เราคิดว่าเขาใช่ แต่เขาไม่คิดอย่างเรา

 

ชาตินี้ก็ใช้ได้ ศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา ไม่เสมอกัน บ้านแตก..................

 

เห็นด้วยจริง ๆ ค่ะ แต่กว่าจะเป็น คู่สร้างคู่สมตัวจริงกันได้ ก็ต้องใช้ความอดทนมากจริง ๆ แต่ก็อนุโมทนาด้วยคนค่ะcatt10

 

บ้านดิฉันศีลไม่เสมอกันเลยค่ะ ทั้งพ่อแม่และพี่ แต่เราก็อยู่กับพวกเขา ทั้งบ้านมีเราคนเดียวเข้าธรรมะ บ้านแตกจริงจริง เราประสาทจนหายประสาทและเป็นคนที่แกร่ง เพราะเจอพระแนะนำดี พอมาคิดอีกที เราไม่ได้เพี้ยน พวกเขาต่างหากไม่ปกติ ทุกวันนี้ก็ยังมีปัญหาเยอะแยะไปหมด เราเองก็ไม่กล้าออกจากบ้านไปอยู่หอซะด้วย อันตรายเยอะ ทนรับกรรมไป

 

ต้องสร้างมาหลายชาติ สั่งสมมาไม่ทราบว่านานเท่าไรนะคะ

 

ถึงจะได้ครองคู่กัน แต่สักวันก็ต้องจาก เผื่อใจไว้ด้วยสติปัญญาที่เข้าใจกฏข้อนี้

 

อนุโมทนากับทุกท่านที่ร่วมสร้างข้อคิดดีๆจากธรรมะในการครองคู่ค่ะ เห็นด้วยทุกประการค่ะ ท่านพระพุทธทาสได้เขียนไว้ว่า สมรสคือการ"มีรสที่สมกัน" ดังนั้น เมื่อพ่อแม่มีทาน ศีล ภาวนาเสมอกัน ลูกก็เดินตามเองโดยไม่ต้องสอน สำหรับท่านที่ยังโสด สามารถอธิษฐานจิตให้พบแต่สิ่งถูกต้องและดีงาม คู่ครองที่พบก็น่าจะดีเช่นกัน หลังจากนั้นก็อาจชวนกันเดินสู่แดนพระนิพพานด้วยกัน

 

ตามทฤษฏีละใช่ แต่ในทางปฏิบัติหายากครับ ส่วนใหญ่คู่เวรคู่กรรม บางคู่ทนอยู่เพื่อลูกหลังลูกเป็นฝั่งเป็นฝา แล้วก็หย่ากันไปถมเถครับ ยิ่งสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันแล้วเหนื่อยใจเลย บางคู่ทะเลาะกันหลังมีลูก นี่แหละเอวัง...

 

ทำแล้วทุกข์ แต่ทุกข์คือธรรม ไม่เห็นทุกข์ ก็ไม่เห็นธรรม เห็นแต่คู่กรรม ยังไม่เคยเห็นคู่บุญซักกะที นางแก้วในตำรา คงมีแต่นางฟ้าในสวรรค์เท่านั้นกระมัง สมัยนี้นะในความเห็นของผม คู่สามีภรรยาน่ะ มันไม่สวมเขาให้ นี่ก็เรียกว่าบุญโขแล้ว อยากจะเตือนผู้ที่มักจะประพฤติผิดในกามเป็นเนืองนิตย์ว่า หากท่านอยากไปเกิดในสวรรค์ก็ควรทำตัวให้เหมือนเทวดา นางฟ้า คือมีหิริโอตัปปะ ความละอายและเกรงกลัวต่อบาป ไม่ใช่ทำตัวบ้ากามไปเรื่อย แบบนั้นคงไม่ได้ไปเกิดในสวรรค์หรอก มาเกิดในโลกมนุษย์อีกก็ยังยากเลย สำนึกผิดกลับตัวกลับใจยังทันอยู่ ทำซะเดี่ยวนี้ก่อนจะสายเกินไป