เรื่องเด่น นั่งสมาธิแล้วขาชาควรเปลี่ยนท่าได้มั้ยคะ

นั่งหลับตาเฉยๆ โดยไม่ภาวนา ไม่พิจารณาอะไรเลย ถือว่าเป็นสมาธิ ??


ถาม : ถ้าเราทำสมาธิแล้วเราไม่กำหนดลมหายใจ ไม่กำหนดภาพ ไม่ภาวนา ไม่พิจารณาอะไรเลย จะถือว่าทำสมาธิหรือเปล่า หรือเรียกว่านั่งหลับตาเฉยๆ ?

ตอบ : คงจะนั่งหลับตาเฉยๆ ยกเว้นอย่างเดียวว่า มีความเคยชิน สามารถเข้าฌานระดับใดระดับหนึ่งได้คล่องมาก ถ้าอย่างนั้นเราสามารถจะดิ่งไปสู่ระดับนั้นได้เลย

แต่ถ้าเราไม่มีการกำหนดใดๆ เลย ไม่มีทางที่จะทรงตัวเป็นสมาธิได้ เพราะจิตเราต้องคิดเป็นปกติ ไม่เรื่องใดก็เรื่องหนึ่ง

ถาม : หรือจะย้อนมาปฏิบัติเหมือนเดิม จับลมหายใจเหมือนเดิม ?

ตอบ : ลมหายใจเป็นพื้นฐานของกรรมฐานทุกกองเลย คุณจะทิ้งลมหายใจไม่ได้

ถาม : แล้วถ้านั่งสมาธิไม่เคยเห็นแสงสี ไม่เคยเห็นภาพ ?

ตอบ : ถือว่าโชคดีที่สุดในโลก ไม่อย่างนั้นคุณจะติดอีกเยอะ



สนทนากับพระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เก็บตกบ้านอนุสาวรีย์ ต้นเดือนธันวาคม ๒๕๕๓

 

ถาม : กรรมฐานสี่สิบกอง ที่เราเลือกมาปฏิบัติครั้งแรก ถ้าทำไป ๆ แล้วรู้สึกว่ายังไม่ไปไหน แล้วเปลี่ยนกองถือว่าเป็นการโลเลหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : ไม่ใช่โลเล แต่จะเหมือนกับที่เคยเปรียบว่า ขุดบ่อแต่ไม่ได้น้ำ สมมติมีน้ำอยู่ในระดับ ๑๐ วา พอขุดไป ๆ ถึง ๕ วา ไม่ถึงตาน้ำสักที เราก็ย้ายที่ไปขุดใหม่ เท่ากับเราเริ่มต้นนับหนึ่งใหม่

ถาม : ถ้าเลือกมาสัก ๒ กองแล้วทำ
ตอบ : ๒ กองที่คุณเลือก หรือกองเดียวที่คุณเลือก ให้เป็นอานาปานสติไว้ก่อน ๑ กอง ซึ่งกองอื่นเลือกอะไรก็แล้วแต่ ถ้าไม่มีลมหายใจเข้าออก กรรมฐานทุกกองไปไม่รอด

ถาม : แล้วถ้าวันหนึ่งจับภาพพระ อีกวันหนึ่งจับกสิณ
ตอบ : เจริญแน่..! ทำแบบนั้นอีกกี่ชาติก็ได้แค่ทำ..!

ถาม : เปลี่ยนไปทุกวัน
ตอบ : ชาติหน้าตอนเย็น ๆ อาจจะได้..!

ถาม : ถ้าทำอย่างนี้ชาติหน้าตอนเย็น ๆ จะได้หรือครับ ?
ตอบ : ถ้าวันนี้คุณจับกสิณ แล้วคุณก็เลิก..ปล่อย ถ้าสมาธิคลายตัวก็ไหลตามกิเลส พอรุ่งขึ้นแทนที่คุณจะมาจับกสิณเพื่อว่ายทวนกิเลสต่อ แต่คุณไปจับอีกกองหนึ่ง แล้วคุณก็ปล่อยและก็ไหลตามไป พออีกวันคุณก็กลับไปทำอีกกอง

ลองนึกดูก็แล้วกัน คนไหลตามกิเลสไปสองวัน แล้วว่ายกลับมา จะหาความก้าวหน้าได้อย่างไร ? ขาดทุนสะสมไปเรื่อย รอวันล้มละลาย..!

ถาม : แล้วถ้าทำทุกวัน อย่างละกองวันละชั่วโมงละครับ ?
ตอบ : ๒๔ ชั่วโมงยังไม่รอดเลย..!

ตอนนี้ค่าแรง ๒๕๐ บาท ก็ตีเสียว่าชั่วโมงหนึ่ง ๑๐ บาท สิบบาทพอกินไหม ? กินซาละเปาลูกหนึ่งก็หมดเงินแล้ว

เรื่องของการปฏิบัติ เลือกกรรมฐานกองใดกองหนึ่งแล้วทำให้ถึงที่สุดไปเลย ถ้าหากถึงที่สุดแล้วกองอื่นจะเป็นของง่ายเพราะกำลังที่ใช้เท่ากัน เปลี่ยนแค่วิธีการนิดเดียว เพราะฉะนั้น..อย่าหลายใจ กรรมฐานไม่ใช่วิชาทางโลก ที่จะได้สะสมหน่วยกิตได้ เขาต้องการความจดจ่อต่อเนื่องตลอด คุณไปสะสมหน่วยกิตก็ได้เหมือนกัน ได้แค่ในส่วนอานิสงส์ที่เป็นกุศลกรรม แต่ความสำเร็จมาถึงยาก



รวมธรรมะจากพระครูวิลาศกาญจนธรรม (หลวงพ่อเล็ก สุธมฺมปญฺโญ)

 

ขอบพระคุณคุณsaber สำหรับทุกบทความเลยนะคะ พยามอ่านและพิจารณาตามค่ะ

 

การฝึกจิตนั้น ก็ต้องฝึกร่างกายไปด้วย เพราะร่างกายกับจิตใจต้องไปด้วยกัน ดังนั้น เราก็ต้องค่อยปรับเวลาขึ้นไปทีขั้นๆ ตัวอย่าง เช่น (ไม่ทราบว่า จขทก.ทำมานานกี่เดือนแล้ว) เริ่มต้น (นั่งทำ) ที่เวลา 10 นาที (นั่ง 10 นาที เดินจงกรม 10 นาที) ทำไปๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ จนร่างกายมันปรับตัวได้ดีแล้ว ก็เพิ่มเวลาอีก 10 นาที เป็น 20 นาที (นั่ง 20 นาที จงกรม 20 นาที) ทำไปปฏิบัติไป จนร่างกายปรับได้ดีแล้ว ก็เพิ่มเวลาอีก 10 นาที ฯลฯ เป็น 1 ชั่วโมง นั่ง 1 ชม. เดินจงกรม 1 ชม.

ท่านั่งปฏิบัตินั้น ถ้าร่างกายปกติ ท่านให้นั่งขัดสมาธิแบบพระพุทธรูป ขาขวาทับขาซ้าย (แต่ไม่ตายตัว) เราจะนั่งสลับขาซ้ายทับขาขวาก็ได้ด้วย ตัวอย่าง เช่น 10 นาทีนี้ นั่งขัดสมาธิขาขวาทับขาซ้าย 10 นาทีนี้ นั่งขาซ้ายทับขาขวา (เก็บมือไว้บนตัก) จะเป็นผลดีต่อสุขภาพเราด้วย

เวทนานั้นเป็นเรื่องธรรมดาของธรรมชาติ (เกิดได้ดับได้) เมื่อมันเกิด เราก็ต้องกำหนดรู้ตามที่มันเป็น ตามทีรู้สึก แต่อย่างที่ว่าข้างบน เราต้องค่อยๆปรับเวลาปรับร่างกายไปทีเล็กละน้อย เรื่องนี้ จะใจร้อนไม่ได้เป็นอันขาด ย้ำ...ใจร้อนไม่ได้ ใจเย็นๆค่อยๆฝึกค่อยๆหัดไป

เรื่องดูลมหายใจเข้า-ออก เขาให้ดูตามที่มันเป็น ลมหายใจมันแรงก็รู้เห็นว่าแรง ลมหายใจเบาก็รู้ว่ามันเบา ไม่ใช่ไปทำให้มันแรงเพื่อจะดู ลมหายใจหายก็รู้ว่ามันหาย ฯลฯ ย้ำอีกทีให้ดูรู้เห็นตามที่มันเป็นของมัน ไม่ใช่ไปทำให้เป็นเพราะอยากจะดู

 

จงกรม เดินไปมาโดยมีสติกำกับ



อานิสงส์การเดินจงกรม ๕ อย่าง คือ

๑. เป็นผู้อดทนต่อการเดินทางไกล
๒. เป็นผู้อดทนต่อการบำเพ็ญเพียร
๓. เป็นผู้มีอาพาธน้อย
๔. อาหารที่กิน ดื่ม เคี้ยว ลิ้มแล้ว ย่อยง่าย
๕. สมาธิที่ได้เพราะการเดินจงกรม ตั้งอยู่ได้นาน

พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๔ อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต
หน้าที่ ๒๖

เพื่อจำง่าย

อาพาธน้อย
ย่อยอาหาร
นานในสมาธิ
ดำริเพียร
เซียนในการเดินทาง

 

ขอบคุณมากนะคะ

 

ขอบพระคุณมากค่ะคุณมาจากดิน ปิ๊กไม่ค่อยเดินจงกรมเลยค่ะ เพิ่งมานั่งสมาธิจริงๆปีที่แล้วตั้งแต่พ่อสามีเสีย เพราะคิดว่าบุญจากการนั่งสมาธิอาจจะอุทิศส่งให้พ่อสามีอยู่ในภพที่ดีขึ้นได้ แต่รู้สึกไปไม่ถึงไหนเพราะติดตรงกังวลตรงอาการชานี่แหละค่ะ ลืมนึกถึงการเดินจงกรมไปเลย ขอบคุณมากนะคะ

 

ไปไปมามา จะแย่กว่าเก่า

ฟังตอนแรก คิดว่า จขกท เปนนักปฏิบัติ

นั่งจน ขาชา มีความอุกกฤษณในการฝึก

สุดท้าย


นั่งเฝ้าบอร์ด คอย จ๊ะจ๋า กินผลไม้เปรี้ยวสีแดง

สาธุไปเรื่อนเปื่อย

โดยไม่รู้ว่า คนบางคนที่แปะธรรมะสวยๆ หาก
ไปอนุโมธนาเข้า อาจ ปิดกุสล ปิดนิพพาน

 

พอโพสแบบนี้แล้ว

ก้เล่น มุข อิฉันผิดอะไร

แล้วก้ คอยดูว่า ใครจะเปิด ศึก หน้าบอร์ด

 

ขอบคุณมากค่ะคุณนิวรณ์

 

เมื่อวาน ฟังดังตฤณไลฟ์

มีครเข้าไปถาม

ปฏิบัติแล้ว ท้อแท้ นักปฏิบัต ด่าเอาบ้าง
อุปสรรคบ้าง ไม่เต็มที่บ้าง พลานิสงค์ไม่มี

ดังตฤณบอก ตั้งจิต ตั้งธง ไว้ผิด มีแต่ลูบคลำ

ถ้าตั้งจิตถูก

ขณะจิตแรกที่ใฝ่ธรรม พลานิสงค์มหาศาล

ไม่มีท้อ มีปิติ มีอุเบกขา

 

นั่งต่อไปนะครับ เมื่อถึงจุดๆหนึ่งอาการขาชาและปวดก้นจะหายไปครับ ให้นั่งทนอีกสักนิดครับ ถ้านั่งไม่ไหวค่อยเปลี่ยนท่านั่งครับ เราฝึกที่จิตนะครับ ถ้าจิตสบายกายจะสบายตาม จิตไม่เคยปวดเลย แต่เราให้จิตไปจับที่กาย กายเลยมีตัวตนทำให้ปวดครับ ^^

 

แนะนำหาผ้ามาพับรองก้น ให้สูงขึ้นซักสองถึงสามนิ้ว จะช่วยให้การกดทับของขาเวลานั่ง
นอ้ยลงได้ ทำให้นั่งได้นานขึ้น เวทนานั้นเกิดทั้งทางกาย และทางจิตใจ หมั่นสังเกตุเวทนา
ทางกาย และสังเกตุเวทนาทางใจ ที่จริงแล้วมันคนล๊ะส่วนกัน ถ้าสังเกตุเวทนาทางใจหรือ
ความรู้สึกชา ปวดใจ เห็นสภาวะธรรมความไมเที่ยง จางคลาย กระทั่งดับลง ความปวดทาง
กายจะเบาบางลง หรือถ้าปวดมากชามากแนะนำให้พิจารณากายเป็นอสุภเป็นกระดูก นี้ก็ทำ
ให้คลายจากความยึดมั่นในกาย พิจารณาไปเรื่อยๆ จะทำให้แยกกาย จากความรู้สึกว่าอยู่
คนล๊ะส่วนกันได้ ความปวดชาจะเบาบางลงได้ นี้เป็นการฝึกเพื่อน้อมไปสู่การปล่อยวางกาย
ทำให้กายสงบระงับได้เช่นกัน เมื่อใจสงบ กายสงบ ลมหายใจย่อมละเอียดปราณีตขึ้นได้ด้วย
เพราะลมหายใจ นี้เป็นกายอันหนึ่งในกายทั้งหลาย ที่ปรุงแต่งเพราะกายหรือใจเราได้...

 

ขอบคุณมากนะคะคุณmyself จะพยามต่อไปค่ะ

 

ขอบคุณมากนะคะคุณchura จะลองพับผ้ารองก้นดู น่าจะช่วยได้ค่ะ

 

ขอบพระคุณสำหรับคำแนะนำมากเลยนะครับ

 

เหน็บชา เพราะเลือดมันวิ่งผ่านเส้นเลือด
บริเวณนั้นไม่สดวกครับพี่...

ให้โน้มกายเอาศรีษะไปข้างหน้าให้มากที่สุด
จะช่วยดึงเส้นเลือดที่บริเวณขาให้ขยับได้
เราจะรู้สึกได้เลยบริเวณหลัง
เลือดก็จะวิ่งได้ปกติครับ มันจะดึงจากบริเวณ
กระดูกสันหลัง ช่วงที่เหนือก้นกบครับ

และท่าที่เอื้อในการดึงเส้นเลือดบริเวณขา
กลับคืนได้ดีสุด ก็คือ ท่าขัดเพชรครับ
ท่าอื่นๆอาจจะยากหน่อย เพราะแนวเส้นเลือด
จากการวางขาที่สลับไปมา
มันไม่เอื้อให้ดึงเส้นเลือดจากหลังได้ง่ายๆครับ
นี่พูด ถ้ายังคิดจะใช้ท่านั่งอยู่นะครับ...

ปล. สมาธิทำได้ทุกอริยบทนะครับ...อย่าลืม
กรณีสุดท้ายพูดแบบ ฟังหูไว้หูนะครับ
ถ้าพี่นั่งสมาธิอยู่แล้วยังเป็นเหน๊บชา
ในขณะที่นั่ง ไม่ใช่นั่งเสร็จแล้วเป็นนะครับ
แสดงว่า พี่ยังอ่อนนิวรณ์ ๕ อยู่ตัวหนึ่งครับ
เกี่ยวกับสิ่งที่เคยมีคนทำอะไรไม่ดีกับเราไว้
ในอดีตคล้ายๆว่า เรายังวางไม่ได้ครับ

 

นั่งสมาธิบนเก้าอี้ครับ ใช้ได้เหมือนกัน

 

ขอบพระคุณพี่นพมากค่ะ สำหรับแนวทางแก้ไข ปิ๊กชาขณะนั่งค่ะ

 

ขอบคุณมากค่ะ คุณ jaru